نویفرت .........................................................

درک رفتار سازه ها .........................................محمود گلابچی

سازه در معماری .............................................ماریو سالوادوری-- محمود گلابچی

مصالح ساختمان ..............................................سام فروتنی

شناخت مواد و مصالح ......................................فنی حرفه ای

معمار مهندس ساختار........................................محمود گلابچی

اجزاء ساختمان................................................سیاوش کباری

مقررات ملی ساختمان ......................................(مبحث ۱۹)

زبان انگلیسی.................................................(۵۰۴ لغت)

فرهنگ تصویری معماری ................................فرانسیس دی گچینگ-- محمد احمدی نژاد

معماری معاصر غرب......................................وحید قبادیان

طراحی اقلیمی................................................وحید قبادیان

از زمان و معماری .........................................منوچهر مزینی

بادخان..........................................................محمد احمدی نژاد

بررسی اقلیمی ابنیه سنتی ایران ..........................وحید قبادیان

اقلیم ومعماری ................................................مرتضی کسمایی

آشنایی با معماری اسلامی..................................محمد کریم پیر نیا

درآمدی بر شناخت معماری روستایی ایران.............اکبر زرگر

معماری(فرم فضا نظم)............. ........................فرانسیس دی گچینگ

زیبا شناختی در معماری.....................................یورگ گورتر

لویی کان .......................................................رومانسو جورکولا

پیشگامان طراحی مدرن.....................................نیکلاس پورتر

شکل گیری معماری در تجارب ایران و غرب ........دکتر فلامکی

شکل گیری هنر اسلامی....................................اولگ گرابر-- مهرداد وحدتی

هنر و معماری اسلامی.....................................اولک گرابر-- یعقوب آزمند

شهر اسلامی..................................................نجم الدین سمات

برای اینکه نشان دهیم رنگ ها چه تاثیری در توصیف فضا دارند نخست به نقش نور در فضا اشاره می کنیم,خوب می دانیم که یکی از اجزای اصلی تکمیل کننده سیستم بصری (visual) ما بای دیدن نور است و بدون آن دنیایی تاریک فراسوی چشمان ما قرار دارد,دنیایی که ادراک ما از کلیات و جزییات آن چیزی در حدود صفر خواهد بود,اجازه دهید کم کم از بحث نور (که دنیایی بحث دارد) به آرامی خارج شوم و به این نکته اشاره کنم که جلوه اصلی نور برای توصیف فضا رنگ است آری رنگ,رنگ زبان نور است واسطه بین انسان و نور رنگ است,رنگ ها نقش فوق العاده ای در تجسم ما از فضا دارند آن ها هستند که به ما می گویند که اشیاء پیرامون ما با چه ویژگی هایی در مقابل چشمان ما شکل گرفته اند برای نمونه به مطالب زیر توجه کنید:

رنگها با تاثیر روی سیستم بصری مان اندازه ها را تعریف می کنند گاهی آن ها را دورتر از حد واقعی,گاهی نزدیکتر,وگاهی منطبق با حقیقت توصیف می کنند(نکته ای که طراحان فضا های داخلی از آن به زیبایی سود می جویند) آنها همچنین با تاثیر روی روح وروان ما حالت هایی همچون ترس,اظطراب,آرامش,دلهره,شادی وغم و... را به ناظرین تلقین می کنند.

جالب است بدانیم رنگ ها حتی به اشکال و احجام فضایی وزن می بخشند و یا گاهی از وزن اشیاء می کاهند برای اثبات کافی است شئ دلخواهی را با رنگهای متفاوت ببینید آنگاه تصور خویش را در مورد وزن آن مورد بررسی قرار دهید.

 

ونکته دیگر آنکه رنگ ها مفهوم حرارت را در ذهن ما  دچار تاثیر قرار می دهند رنگ هایی مثل قرمز و نارنجی مفهوم گرما ورنگ هایی مثل آبی و فیروزه ایی مفهوم سرما را در ذهن ما تداعی می کنند,مفهومی با تاثیر واقعی و ملموس و نه صرفاً ذهنی و انتزاعی.

ما پنج حس داریم (بینایی,شنوایی,لامسه,بویایی,چشایی) و با آنها فضای اطراف خود را درک می کنیم(انسانهایی که قدرتهای بیشتر دارند را فاکتور بگیرید) به تحقیق می گویم که رنگ ها روی همه ی آن ها تاثیر می گذارند« با آزمایشهای خیلی ساده می توانید این مطلب را برای خود اثبات کنید».

یک معمار به عنوان خالق یک فضا ویک مدیر در چیدمان عناصرتشکیل دهنده آن; لازم است که زبان رنگ ها را درک کند,خواص آن ها را بشناسد,منطق آن ها را بفهمد وبا ترکیب و مکان نمایی مناسب آن ها آنچه را که می خواهد به ناظرین و ساکنین  محیط انتقال دهد, بگوید.

زندگی چیزی جز یک مهارت در بکار گیری حقایق پیرامون ما نیست,حقایقی که موجب تعالی ما و پیشبرد اهداف ما خواهند شد, به قول سهراب :چشم ها را باید شست جور دیگر باید دید;

زبان رنگ های اطراف خود را بیاموزیم.

  دریافت نور (نور را دریاب)

—نور عنصری است كه با آن دیدن اشیا ممكن می شود.
— نور می تواند ریتم خلاقانه ای به یك فضای داخلی ببخشد.
— بدون نور، نه فرم را احساس می توان كرد، نه رنگ را و نه بافت را.
— نورپردازی در یك فضای داخلی پیامدهای مهمی در بردارد.
—چه بسا نورپردازی مناسب یك فضا آن فضا را خوشامد و چشم نواز كند.

— نورپردازی در كنار ابعاد زیباشناختی، بعد عملكردی هم دارد.

— نور مناسب در طول شب در یك فضای داخلی می تواند حس محدود بودن یا ابهام و هراس را بر طرف كند.
—نور مناسب یك اتاق حتی می تواند چهره آدمی را گرم و صمیمی كند.
— به كمك نورپردازی می توان یك فضای داخلی را به جزایر نورانی متنوعی تبدیل كرد.
—از نور برای القای حسی خاص در انسان نیز می‌توان استفاده كرد.
 
معجزه نور در خانه

—یكی از عناصر مهم در آرایش خانه، نحوه نورپردازی آن است.
—میزان نور و هم‌چنین كیفیت آن تاثیر مستقیمی روی جسم و روح انسان می‌گذارد. معمولاً افرادی كه در نور كم زندگی و كار می‌كنند، انسان‌های افسرده و پریشانی هستند در حالی‌که نور زیاد به‌خصوص بهره‌مندی از نور خورشید، انرژی مضاعفی را ایجاد می‌کند و خمودگی و كسلی را از بین می‌برد.
—دكتر «جوزف كاسوف» : وقتی فرد در برابر نور زیاد قرار می‌گیرد، حالتی خودآگاه و خودپسند در او به وجود می‌آید، اما هنگامی كه با نور كم مواجه می‌شود، ناخودآگاه این احساس او كم می‌شود و به دنبال آن رفتاری ناخوشایند از او سر می‌زند.

تغییرات بسیار جزئی در نور و روشنایی خانه می‌تواند روی میزان غذا خوردن افراد نیز تأثیر بگذارد، مخصوصاً برای افرادی كه تحت رژیم غذایی هستند.

  —نورپردازی در یك اتاق نه‌تنها در ایجاد آرامش بلكه در كوچك یا بزرگ نشان‌دادن فضای خانه نیز تاثیر می‌گذارد.
•هرچه فضای یك اتاق كم‌نور باشد كوچك‌تر و هرچه پرنور و روشن باشد، بزرگ‌تر جلوه می‌كند.
•از آنجا كه نورها نیز رنگ دارند، همان تاثیرات رنگ‌ها را به‌همراه خواهند داشت، بنابراین در انتخاب منابع نور‌زا برای فضای خانه باید توجه ویژه‌ای به خرج داد.
—به‌عنوان مثال انتخاب نور سفید حاصل از لامپ مهتابی به تنهایی فضای دلگیر و افسرده‌كننده را سبب می‌شود، ولی اگر با نور زرد جایگزین شده و یا لااقل تلفیق شود، چنین نتایجی را نخواهد داشت.
—اصلی‌ترین منبع ورود نور و روشنایی خانه، پنجره آن است، پس برای استفاده از نور طبیعی نصب پرده‌های تور و حریر بهتر است.
—در شب نیز بهترین راه روشنایی منزل استفاده از لوستر، آباژور و چراغ‌های متناسب با ارتفاع سقف و رنگ دیوارها است.

برای اینکه نشان دهیم رنگ ها چه تاثیری در توصیف فضا دارند نخست به نقش نور در فضا اشاره می کنیم,خوب می دانیم که یکی از اجزای اصلی تکمیل کننده سیستم بصری (visual) ما بای دیدن نور است و بدون آن دنیایی تاریک فراسوی چشمان ما قرار دارد,دنیایی که ادراک ما از کلیات و جزییات آن چیزی در حدود صفر خواهد بود,اجازه دهید کم کم از بحث نور (که دنیایی بحث دارد) به آرامی خارج شوم و به این نکته اشاره کنم که جلوه اصلی نور برای توصیف فضا رنگ است آری رنگ,رنگ زبان نور است واسطه بین انسان و نور رنگ است,رنگ ها نقش فوق العاده ای در تجسم ما از فضا دارند آن ها هستند که به ما می گویند که اشیاء پیرامون ما با چه ویژگی هایی در مقابل چشمان ما شکل گرفته اند برای نمونه به مطالب زیر توجه کنید:

رنگها با تاثیر روی سیستم بصری مان اندازه ها را تعریف می کنند گاهی آن ها را دورتر از حد واقعی,گاهی نزدیکتر,وگاهی منطبق با حقیقت توصیف می کنند(نکته ای که طراحان فضا های داخلی از آن به زیبایی سود می جویند) آنها همچنین با تاثیر روی روح وروان ما حالت هایی همچون ترس,اظطراب,آرامش,دلهره,شادی وغم و... را به ناظرین تلقین می کنند.

جالب است بدانیم رنگ ها حتی به اشکال و احجام فضایی وزن می بخشند و یا گاهی از وزن اشیاء می کاهند برای اثبات کافی است شئ دلخواهی را با رنگهای متفاوت ببینید آنگاه تصور خویش را در مورد وزن آن مورد بررسی قرار دهید.

 

ونکته دیگر آنکه رنگ ها مفهوم حرارت را در ذهن ما  دچار تاثیر قرار می دهند رنگ هایی مثل قرمز و نارنجی مفهوم گرما ورنگ هایی مثل آبی و فیروزه ایی مفهوم سرما را در ذهن ما تداعی می کنند,مفهومی با تاثیر واقعی و ملموس و نه صرفاً ذهنی و انتزاعی.

ما پنج حس داریم (بینایی,شنوایی,لامسه,بویایی,چشایی) و با آنها فضای اطراف خود را درک می کنیم(انسانهایی که قدرتهای بیشتر دارند را فاکتور بگیرید) به تحقیق می گویم که رنگ ها روی همه ی آن ها تاثیر می گذارند« با آزمایشهای خیلی ساده می توانید این مطلب را برای خود اثبات کنید».

یک معمار به عنوان خالق یک فضا ویک مدیر در چیدمان عناصرتشکیل دهنده آن; لازم است که زبان رنگ ها را درک کند,خواص آن ها را بشناسد,منطق آن ها را بفهمد وبا ترکیب و مکان نمایی مناسب آن ها آنچه را که می خواهد به ناظرین و ساکنین  محیط انتقال دهد, بگوید.

زندگی چیزی جز یک مهارت در بکار گیری حقایق پیرامون ما نیست,حقایقی که موجب تعالی ما و پیشبرد اهداف ما خواهند شد, به قول سهراب :چشم ها را باید شست جور دیگر باید دید

     ضوابط و مقررات ارتقاء كيفي سيما ومنظر شهر ي 1
   

1-1-دامنه كاربرد

اين مصوبه ازتاريخ ابلاغ براي كليه معماران ،طراحان شهري ،دستگاه هاي تهيه وتصويب و نظارت بر

اجراي طرح هاي توسعه شهري وشهرداري ها وديگر مراجع صدور پايان كارساختماني و سازمان هاي

نظام مهندسي و ساير نهادهاي ذيربط لازم الاجرا خواهد بود.

1-2-حوزه شمول

توسعه هاي شهر آتي ،شهرهاي جديد وشهرك هاي مسكوني جديد الاحداث اززمان ابلاغ ،مشمول اين

مصوبه خواهند بود.براي بافت دهاي موجود نيز به ترتيب الويت طرح هاي موضعي ساماندهي منظر

 شهري تهيه مي شود. اين طرح ها مطابق برنامه تنظيمي وحداكثرظرف مدت 5سال از تاريخ ابلاغ اين

 مصوبه تهيه خواهند شد.

 

1-3-هدف

هدف از اجراي اين مصوبه :

الف-تلاش درجهت استفاده بهينه از منابع  وتامين سلامت  ورفاه ساكنين .

ب-ساماندهي به سيما ومنظر شهري در شهرها،روستاهاوساير مجتمع هاي زيستي در كشور وتلاش درجهت

 ايجاد شرايط مناسب زندگي در آنها،

ج- احياي فرهنگ معماري وشهرسازي غني گذشته  كشور،

د- جلوگيري ازبروز ناهماهنگي هاي بصري وكاركردي در فضاهاو فعاليت هاي شهري

ه-افزايش تعاملات اجتماعي وكوشش در جهت تنظيم جريان حيات مدني

2-تعاريف

2-1-منظر شهري: دراين مصوبه منظور از منظر شهري كليه عناصر طبيعي و مصنوع (ساختمانها والحاقات

آنها ،مبلمان شهري،پوشش گياهي و...)قابل مشاهده از عرصه هاي عمومي شامل خيابانها ، ميادين ،گره ها

و پهنه هاي عمومي است.

2-2-نما: منظور از نما در اين مصوبه ، نماي شهري ودر انطباق با تعريف ارائه شده در بند 1 مصوبه

28/8/1369 شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران(كليه سطوح نمايان ساختمان هاي واقع در محدوده و

 حريم شهرها وشهرك ها كه از داخل معابر قابل مشاهده است اعم از نماي اصلي يانماهاي جانبي) مي

 باشد.

2-3-جداره: منظور از جداره ،سطوح مربوط به ديوارهاي محوطه هايي است كه هيچ ساختماني به

صورت بلافصل به آن ملحق نيست نظيرديوارباغات ونظاير آن.

2-4-پياده راه : منظور از پياده راه خيابان ها وگذرهايي است كه منحصرا براي عبور پياده مورد

 استفاده قرارمي گيرد .

2-5-كميته هاي ارتقاء كيفي سيما ومنظر شهري: اين كميته نهادي پيشنهادي است كه به منظور ايجاد

 هماهنگي ميان كليه سازمانها، نهادها،شركتها وموسسات ذيربط در امر ارتقاي كيفي سيما ومنظر،در شهرها

تشكيل مي گردد.نهادهاي مذكور در اين مصوبه از اين پس به اختصار «كميته» ناميده ميشود .

 

 

3-ضوابط كلي

3-1-ضوابط مربوط به سيما ومنظر

3-1-1-طرح واجراي بناهاي واقع در مناطق تاريخي شهر بايد داراي مقياس انساني بوده ودانه بندي

وريخت شناسي مشابه بافت تارخي شهر داشته باشد.در طراحي معماري بناهاي كلان مقياس،تقسيم بنا به

 احجام متناسب با دانه بندي بخش تاريخي شهر الزامي است.

3-1-2-در احداث ابنيه،انتخاب مصالح نماهاي ساختماني بايد به گونه اي باشد كه علاوه بر رعايت ظوابط

ومقررات طرحهاي جامع وتفصيلي وساير مصوبات شوراي عالي شهرسازي ومعماري ايران،موجب آلودگي

محيط زيست نشود وقابل بازيافت وپاكسازي باشد.به شهرداري ها امكان داده مي شود تا طي برنامه اي

پنج ساله نسبت به بهسازي مصالح نماي ساختمانهاي موجود در شهرها اقدام نمايند.

3-1-3-در پاكسازي مصالح ساخماني،رنگ وبافت ومصالح نما در بخش هاي تاريخي شهرهمخواني داشته

 وترجيحااز مصالح بوم آورد (محلي) انتخاب شوند.

3-1-4-كليه تابلوهاي مربوط به فعاليتهاي شهري اعم از تجاري، درماني،خدماتي،اداري و... در سطح شهر

 ها بايد در انطباق با مبحث بيستم مقررات ملي ساختمان ، به صورت هماهنگ براي صنوف مختلف تهيه

شود .ابعاد ،

فرم ،طرح ومحل نصب تابلوها بايد توسط "كميته" تعيين ومالكين و بهره برداران ملزم به رعايت اين

مقررات مي باشند.

3-1-5-تعداد تابلوهاي معرف كاربري در يك منظر شهري مجاز نمي باشد،وهر تصرف تنها مجاز به

 استفاده از يك تابلو در نما يا جداره هر يك از معابر شهري كه تصرف مذكور در حاشيه آن قرار

 دارد،است.

3-1-6-به منظور ساماندهي وايجاد هماهنگي ميان تابلوهاي تبليغاتي در مقياس شهري ،به شهرداريها

اختيار داده ميشود تا نسبت به تهيه ضوابط ومقررات مربوط به محل ونحوه استقرار تابلوهاي شهري

 (بيلبوردها) نقاشيها، جدارهها، استفاده از نمايشگرهاي بزرگ شهري ،تابلوهاي تبليغاتي؛ تابلوهاي راهنماي

شهري(نام خيابانها وميادين و...) اقدام نمايند وبه تصويب «كميته»برساند.رعايت تصميمات «كميته» در اين

 زمينه براي دستگاها ،سازمانها،نهادها وموسسات دولتي وعمومي در اولويت قرار دارد.

3-1-7-پيش آمدگي بدنه ساختمانها (نظير بالكن،تراس و...) در فضاهاي شهري ممنوع بوده و احداث فضاهاي نيمه باز با عقب نشيني ديوارهاي خارجي از حد زمين تامين خواهد شد .اين فضاهاي

نيمه باز جحت تقويت چشم اندازهاي مناسب شهري ،كاهش اثر تابش خورشيد ،نگهداري گل وگياه و موارد مشابه بوده وبهره برداري از اين فضاها به عنوان انباري (محل نگهداري مواد

غذايي،سوخت و...)وخشك نمودن البسه ممنوع است.

3-1-8-طراحان موظفند در طراحي ابنيه ففضاي مورد نياز جحت انباري و محل خشك نمودن البسه را در درون ابنيه پيش بيني نمايند. مساحت اين فضاها تا سقف 10% (ده درصد ) كل مساحت

زير بنا جزء مساحت مفيد محاسبه نمي شود .

3-1-9-تمامي پيش آمدگي هاي موجود بدنه ساختمانها از حد زمين در هنگام تخريب و نوسازي ابنيه از نما يا جداره ساختمان حذف مي شوند.

3-1-10-از تاريخ ابلاغ اين مصوبه تا سقف 15% مساحت زيربناي هر يك از واحدهاي مسكوني به فضاهاي نيمه باز وپيش فضاي ورودي اختصاص خواهد داشت اين بخش جزء زير بنا محسوب

نمي شود و مسدود نمودن والحاق نمودن آنها به فضاهاي محدود ساختمانها به هر نحو ممنوع ميباشد.

3-1-11-طراحان ومجريان موظفند معماري بناهاي واقع در تقاطع معابر را به گونه اي طراحي واجرا نمايند كه به ارتقاءكيفيت بصري و فضايي تقاطع ها منجر شود.

3-1-12-با توجه به اهميت معماري نبش ،كنج،دروازه ها ،طرح ونماي ساختمانهاي واقع در اين نقاط بايد به تاييد «كميته » برسد.

3-1-13-در شهرهايي كه پوشش نهايي غالب آنها از انواع پوشش هاي شيبدار مي باشد «كميته »رنگها ،جنس وحدود شيب مجاز آن را به گونه اي معين مي نمايد كه هماهنگي در سيما ومنظر

شهري فراهم آيد.

3-1-14-استفاده از پوششهاي شيبدار ،در شهر هايي كه استفاده از آن در سنت معماري محل نباشد ،ممنوع خواهد بود.

3-1-15-استفاده از فرمهاي نا متعارف (نظير كشتي ،ميوه ها و...)در طراحي واحداث بناها، به تشخيص كميته ممنوع مي باشد رعايت اين مصوبه براي دستگاها ،نهادها وسازمانهاي دولتي در

اولويت قرار دارد.

3-1-16-استفاده از نماهاي پرده اي (نماهاي آلومينيمي ،شيشه اي، كامپوزيت ،شيشه هاي جيوه اي و...)در جداره هاي بيروني وقابل مشاهده از عرصه هاي عمومي ،ضمن رعايت مبحث چهارم

مقررات ملي ساختمان،براي كليه بنا هاي دولتي و عمومي ممنوع بوده واستفاده از اين مصالح صرفا درون بناها مجاز است.به مالكين ابنيه موجود فرصت داده مي شود تا ظرف مدت 3سال ،با اولويت

بناهاي دولتي و عمومي به اصلاح نماي اين ابنيه با مصالح جايگزيني كه توسط كميته تعيين مي شود ،بازسازي نمايند.

3-1-17-در طراحي واجراي ابنيه احداث تاسيسات (نظير چيلر ،كولر  و...)به صورت نمايان در منظر شهري ممنوع است وتاسيسات بايد با تمهيدات مناسب از معرض ديد عمومي حذف شوند در

ابنيه موجود به مالكان فرصت داده مي شود تا مطابق برنامه اي كه از سوي «كميته » مشخص مي شود ظرف مدت 3سال به اصلاح نما اقدام نمايند .

3-1-18-از اين پس احداث ابنيه اي كه به دليل ارتفاع زياد يا درشت دانگي و...حقوق همسايگان را در استفاده از نور ،مناظر و مواهب طبيعي سلب نمايد ممنوع ميباشد .«كميته» سنجه هاي مورد

نياز در اين خصوص (نظير حداقل فواصل و ارتفاع بنا ها در همسايگي واحد ها تعيين خواهد نمود).

3-1-19-استفاده از بامهاي سبز در محل هايي كه« كميته» تصويب نمايد مجاز خواهد بود.

3-2-ضوابط مربوط به سازماندهي كالبدي فضاهاي شهري

3-2-1-به مالكين ابنيه فرصت داده مي شود تا ظرف مدت 5 سال از تاريخ ابلاغ اين مصوبه ،كليه كانالهاي تاسيساتي نمايان در نما ها و در جداره هاي شهري شامل كولرها(اسپيلت ها)كانالهاي

كولر ، ناودانها ، سيمها  و كابل هاي برق وتلفن ،دودكش بخاري ،لوله هاي تاسيساتي (به استثناءلوله هاي گاز شهري ) ونظاير آن به تدريج از نماهاي شهر ي حذف ويا به گونه اي ساماندهي شوند كه

در نما يا جداره شهري قابل مشاهده نباشد .لوله هاي گاز شهري نيز بايستي متناسب با رنگ نماي ساختمانها رنگ آميزي شود.

3-2-2-نصب تابلوهايي كه در معابر موجب اختلال در حركت عابرين مي شود ،مطابق مبحث بيستم مقررات ملي ساختمان ممنوع است .

3-2-3-مكانيابي كابين ها ،كيوسكها در معابر پياده (اعم از تلفن عمومي ،روزنامه فروشي ،صندوقهاي جمع آوري صدقات و...)بايد به گونه اي انجام شود كه مزاحم حركت عابرين پياده نباشد .

3-2-4-به شهرداريها امكان داده مي شود تا مطابق برنامه اي 3 ساله نسبت به ساماندهي كابين ها وكيوسك ها و اثاثيه شهري موجود اقدام نمايند .

3-2-5-ايجاد هر گونه اختلاف سطح (لبه ،پله، سكو و...)در مسير عبور در معابر پياده ممنوع است و تغييرات سطوح بايستي بوسيله شيب راهه و رمپ انجام شود.

3-2-6-كفسازي معابرپياده بايستي به گونه اي انتخاب شود كه امكان سر خوردن عابرين به حد اقل  كاهش يافته ،امكان پاكسازي داشته واز مصالح بوم آورد انتخاب شده باشد.

3-2-7-  كفسازي معابربايد با همكاري ومشاركت عمومي مالكين بناهاي حاشيه معبر وشهرداري، نگهداري ومرمت شود.

3-2-8-اثاثه شهري بكاررفته درفضاهاي شهري ازنظرفرم، اندازه، رنگ ومصالح بايستي مطابق با طرح اثاثه شهري ومتناسب با بافت واحجام معماري اطراف اين فضاها طراحي واجرا شوند.

3-2-9-حفظ وتوسعه فضاي سبز شهري بايد حتي الامكان با گونه هاي گياهي  بومي صورت گيرد. «كميته» گونه هاي گياهي بومي رامتناسب با ويژگيهاي طبيعي، تاريخي وفرهنگي هرشهرمشخص

نموده واعلام مي نمايد.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ضوابط و مقررات ارتقاء كيفي سيما ومنظر شهر ي 2
   

3-4- ضوابط مربوط به ساماندهي كاركردي فضاهاي شهري

3-4-1 – به منظوراستفاده بهينه ازفضاهاي شهري وايجاد سرزندگي درآنها، به شهرداري ها اختيارداده مي شود تا با هماهنگي كميته ها درشهرها وساكنان مجاور، درمعابري كه عرض بخشي

ازپياده روآنها بيش ازسه مترباشد، درايم تعطيل وساعات شبانگاهي به كاربري هائي چون اغذيه فروشي و عرضه كنندگان آبميوه ونوشيدني هاي سرد وگرم اجازه دهند تا بخشي ازمعبررابا مبلمان

مناسب تجهيز وازمراجعين پذيرايي نمايند لكن احداث نرده ويا ايجاد مانع ثابت درمسيرعابرين درآن ممنوع است.

3-5- ضوابط مربوط به نضارت براجراي مقررات

3-5-1- تحويل نقشه حجمي ابنيه وراندوي مصالح بكارگرفته شده درطراحي ابنيه جديد وابنيه مجاور (همسايگي) براي اخذ پروانه ساختماني به مراكز بررسي وكنترل نقشه ومراجع صدورپروانه

ساختماني ازسوي متقاضيان الزامي است. دراين نقشه ها ايجاد هماهنگي ميان احجام ازنظر فرم، جنس ورنگ مصالح، دانه بندي وريخت درواحد هاي همسايگي الزامي است. دستورالعملها وراهنما

هاي مورد نياز دراين خصوص ازسوي كميته تدوين وابلاغ خواهد شد.

3-5-2- صدورپايانكار وگواهي  عدم خلاف براي ابنيه جديد الا حداث منوط به اجراي نقشه هاي ارائه شده جهت اخذ پروانه ساختماني است. مهندسين ناظرمسئول اجراي دقيق نقشه هاي مصوب

(بويژه نما وحجم) خواهند بود.

 

 

4- سازمان اجراي مقررات

4-1- به منظورتدوين ضوابط  محلي وتكميلي وفراهم نمودن شرايط تحقق پذيري اين مصوبه، كميته هاي بين بخشي تحت عنوان «كميته ارتقاء كيفي سيما ومنظرشهري » ظرف مدت سه ماه پس

ازابلاغ اين مصوبه دركليه شهرها به شرح زيرتشكيل خواهد شد. دبيرخانه اين كميته درسازمان مسكن وشهرسازي استان مستقر خواهد بود.

4-2-كميته هاي ارتقاء كيفي سيما ومنظر شهري

4-2-1- اين كميته نهادي تخصصي غيربخشي، غيرانتفاعي است (براساس مفاد تبصره بند 3 از ماده 3  آيين نامه نحوه بررسي وتصويب طرح هاي توسعه وعمران محلي، ناحيه اي ومنطقه اي

وملي ومقررات شهرسازي ومعماري كشور مصوب 12/10/78 هيات محترم وزيران تشكيل مي شود)  كه به منظور ايجاد هماهنگي ميان كليه سازمان ها، نهاد ها، دستگاهها، شركت ها وموسسات

ذيربط درامرارتقاء كيفي سيما ومنظر شهري وبا عضويت نمايندگان شهرداري ، مهندسين مشاور تهيه كننده طرح توسعه شهري، سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي وگردشگري استان ، سازمان

نظام مهندسي استان، اداره كل فرهنگ وارشاد اسلامي استان، دو نفرازاعضاء هيئت علمي دانشكده هاي وشهرسازي استان ، وسازمان مسكن وشهرسازي استان تشكيل مي گردد.

4-2-2- درصورت تشكيل شوراي سيما ومنظر شهري دراستانها اين كميته  به عنوان يكي ازكميته هاي تخصصي شوراي مذكورخواهد بود.

4-2-3- كميته حسب مورد ازنمايندگان سازمانها، دستگاهها ونهاد هاي ذيربط جهت شركت درجلسات مرتبط دعوت به عمل مي آورد.

4-2-4- مدير (معاون) شهرسازي ومعماري سازمان مسكن وشهرسازي استان دبيركميته خواهد بود.

4-2-5- اعضاء كميته توسط بالاترين مقام سازمان ، نهاد يا دستگاه ذيرريط دراستان تعيين واحكام  آنان توسط رييس سازمان مسكن وشهرسازي استان صادروابلاغ خواهد شد.

4-2-6- اعضاء كميته بايستي داراي تخصصي معماري، طراحي شهري ويا طراحي منظر باشند.

4-2-7- ارتباط استخدامي نمايندگان با نهاد ها، سازمانها ودستگاه هاي ذيربط الزامي نخواهد بود.

4-2-8- ضوابط ومقررات تكميلي درخصوص اين مصوبه توسط « كميته» تهيه وبه تصويب كميسيون ماده 5 استان خواهد رسيد.

4-2-9- وظايف كميته عبارت است از:

الف- ايجاد هماهنگي درخصوص مطالعات، اقدامات اجرايي وعمراني درسيما ومنظرشهري

ب- منطقه بندي شهرها جهت انجام اقدامات بهسازي وارتقاء كيفي سيما ومنظرشهري

پ- بررسي وتاييد طرح هاي موردي ساماندهي به سيما ومنظر شهري

ت- تعيين مصالح مناسب براي استفاده درنماها وجداره هاي شهري، كفسازي بستر معابر پياده راهي وپياده روها با عنايت به موارد اقليمي، فرهنگي وساير ويژگي هاي تاريخي وبومي وايجاد

هماهنگي ميان مصالح نماها وجداره ها وكفسازي معابرپياده راهي يا پياده راهها با الويت بكارگيري مصالح بومي

ث- تعيين ميزان نورمورد نياز فضاهاي شهري (معابر، ميادين، پهنه ها وبناهاي مهم برحسب لوكس)  ونحوه نورپردازي به آنها ( به گونه اي كه باعث افزايش زمان حضور شهروندان درفضاهاي

شهري شده ودرعين حال مانع ازمشاهده ستارگان نشود)

ج- تدوين ضوابط واستاندارد هاي بومي، اندازه ها وفواصل ميان شهري

چ- تدقيق ضوابط، مقررات والزامات اين مصوبه متناسب با شرايط محلي

ح- تدوين ضوابط ومقررات مناسب جهت نگهداري، بهسازي، مرمت، بازسازي ونوسازي نما ها، جداره ها وكفسازي معابر

خ- تدوين ضوابط ومقررات مربوط به جانمايي مبلمان شهري درفضاهاي شهري متناسب مقتضيات  محلي وبومي

د- تدوين ضوابط، مقررات ودستورالعملهاي مورد نياز درخصوص نحوه مكانيابي، نحوه استقرار، جنس، رنگ، فرم تابلو هاي شهري ومحلي

ذ- الويت بندي فضاهاي شهري جهت انجام مطالعه، طراحي واقدامات بهسازي سيما ومنظرشهري

4-2-10- هرگاه براساس تصميمات ومصوبات اين كميته ضوابط ومقررات ساختماني مندرج درطرحهاي توسعه شهري دچارتغييراتي شود اين تغييرات بايستي به تصويب كمسيون ماده 5 استان

برسد.

4-2-11- نحوه مديريت وتشكيل جلسات وتصميم گيري هاي براساس آئين نامه داخلي كميته ها انجام خواهد شد.

5- بازنگري درضوابط

درصورت تشخيص كميته ونياز به اين مصوبه هر5سال يكبار مورد تجديد نظر، تكميل واصلاح قرار خواهد گرفت.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

    
آيين نامه اجرايي قانون حفظ كاربري اراضي زراعي وباغها 1
   

پ- طرح هادي روستا: طرحي كه ضمن ساماندهي واصلاح بافت موجود ميزان ومكان گسترش آتي ونحوه نيازمنديهاي عمومي روستايي راحسب مورد درقالب مصوبات طرحهاي ساماندهي فضا وسكونتگاههاي روستايي يا طرحهاي جامع ناحيه اي تعيين مي نمايد.

ت- اراضي زراعي وباغها: اراضي تحت كشت   آيش وباغات شامل آبي، ديم اعم ازدايروبايركه سابقه بهره برداري داشته باشد واراضي تحت فعاليت هاي موضوع تبصره (4) الحاقي كه درحكم اراضي زراعي وباغها محسوب مي شود.

ث- كمسيون: كمسيون تبصره (1) ماده (1) قانون مي باشد.

ج- كمسيون تقويم: كمسيون تبصره (3) الحاقي ماده (2) قانون مي باشد.

چ- تفكيك: درمقررات ثبتي عبارت است ازتقسيم مال غيرمنقول به قطعات كوچكتر.

ح- افراز: دراصطلاح قضايي وثبتي عبارت است ازجداكردن سهم مشاع شريك يا شركاء ويا تقسيم مال غيرمنقول مشاع بين شركاء به نسبت سهم آنان.

خ- تقسيم: اعم است ازتفكيك وافراز وغيرآن.

د- تغييركاربري: هرگونه اقدام كه مانع ازبهره برداري واستمرار كشاورزي اراضي زراعي وباغها درقالب ايجاد بنا برداشتن يا افزايش شن وماسه وساير اقداماتي كه بنا به تشخيص وزارت جهاد كشاورزي تغييركاربري محسوب شود.

ذ- مالك يا صاحب زمين: شخص يا اشخاص حقيقي يا حقوقي كه براراضي زراعي يا باغي با ارائه سند مالكيت يا گواهي اداره ثبت   مشعر برمالكيت بوده ويا موافق احكام قطعيت يافته صادره ازمحاكم قضايي مالكيت آنان محقق شده باشد وچنانچه اراضي مذكور درمناطق مشمول اعلان ثبت عمومي واجباري نباشد وازقديم الايام ازسوي اشخاص به عنوان مالك مورد بهره برداري واقع وشوراي اسلامي محل تصرف مالكانه (  قاعده يد ) متقاضي راتاييد نمايد ومستثني بودن اراضي مورد نظرازانواع اراضي ملي ودولتي به تاييد مراجع ذيصلاح رسيده باشد، مالك  تلقي مي شود.

ر- طرحهاي تملك ودارايي هاي سرمايه اي مصوب مجلس شوراي اسلامي (ملي- استاني) طرحهايي كه داراي موافقتنامه مبادله شده بين دستگاه اجرايي وسازمان مديريت وبرنامه ريزي كشور ويا استان (بنا به مورد) باشد.

ز- طرحهاي خدمات عمومي موضوع ماده 2 قانون: طرحهاي گردشگري وطرحهاي غيرانتفاعي كه مورد نياز مردم باشد وقابليت تملك خصوصي نداشته وعموم مردم بتوانند ازآن بهره مند شوند.

س- مجوزموضوع ماده (7) قانون: موافقتي اصولي يا جوازتاسيسي كه توسط دستگاههاي اجرايي ذي ربط درچارچوب قوانين ومقررات مربوط صادرمي شود.

ش- مجوز يا پروانه ساخت موضوع ماده (8) قانون: موافقتي كه توسط دستگاههاي ذي ربط در   احداث        بنا وتامين وواگذاري خدمات وتاسيسات زيربنايي مانند آب، برق، گاز وتلفن صادرمي شود.

ص- اراضي داخل محدوده روستاهاي داراي طرح هادي مصوب: محدوده شامل بافت موجود روستا وگسترش آتي آن دردوره طرح هادي روستا مي باشد.

ماده 2- دبيرخانه كميسيون درسازمان جهاد كشاورزي استان مستقربوده ومديراموراراضي، دبيركميسيون مي باشد.

تبصره- نماينده دستگاه اجرايي ذي ربط جهت شركت درجلسه كميسيون بدون داشتن حق راي ازسوي دبيردعوت خواهد شد.

ماده 3- درخواست اشخاص حقيقي وحقوقي براي تغييركاربري اراضي زراعي وباغها همراه مدارك ثابت كننده وقانوني مالكيت، جوازتاسيس يا موافقت اصولي طرح مورد نظر، نقشه عرصه مورد اجراي طرح، نظريه اداره كل حفاظت محيط زيست استان وحسب مورد پاسخ استعلام دستگاهاي ذي ربط درچارچوب ماده (7) قانون، تحويل دبيرخانه مي گردد.

تبصره1- درخواست دستگاهاي مجري طرح هاي تملك دارايي هاي سرمايه اي (طرحهاي ملي- استاني) وطرحهاي خدمات عمومي مورد نيازمردم وگردشگري باارايه مصوبه مرجع قانوني ذيربط نسخه كروكي محل ونقشه عرصه درمقياس   1    مورد اجراي طرح بصورت خارج ازنوبت دركميسيون مطرح خواهد

                                           500

شد.

تبصره 2- نحوه وچگونگي دريافت تقاضا تشكيل وتكميل پرونده اعم ازاستعلام هاي مورد نياز، بررسي كارشناسي اوليه، مطرح نمودن درخواستها دركميسيون، نگهداري سوابق ومصوبات وابلاغ تصميمات كميسيون وكميسيون تقويم  به متقاضي براساس دستورالعملي خواهد بود كه ظرف مدت 2 ماه ازسوي وزارت جهاد كشاورزي (سازمان اموراراضي) تهيه وابلاغ مي گردد.

تبصره 3- دبيرخانه كميسيون موظف است درصورت عدم تكميل مدارك  مورد لزوم از سوي متقاضي ظرف يك ماه ازتاريخ ثبت درخواست، پرونده راازدستوركاركميسيون خارج نمايد بديهي است درصورت ارايه مدارك ومستندات پرونده حسب نوبت دردستوركاركميسيون قرار مي گيرد.

تبصره4- جلسات كميسيون با حضوررئيس وحداقل سه عضو ديگررسميت دارد وتصميمات آن با حداقل سه راي موافق معتبرولازم الاجراخواهد بود. كميسيون موظف است ظرف دو ماه ازتاريخ ثبت درخواست يا استعلام دردبيرخانه نسبت به بررسي موضوع اقدام ونتيجه راازطريق دبيرخانه به متقاضي اعلام كند.

تبصره 5- دبيرخانه كميسيون ازرؤساي سازمانهاي ميراث فرهنگي، صنايع دستي وگردشگري صنايع ومعادن استان براي شركت در جلسات دعوت به عمل خواهد آورد.

ماده 4-در صورت موافقت كميسيون باتغيير كاربري اراضي زراعي يا باغ مورد تقاضا ،دبير كميسيون مراتب را به همراه كروكي يا نقشه ،مشخصات كامل ملك به منظور تعيين قيمت روز اراضي زراعي يا باغ با كاربري جديد  به كميسيون تقويم اعلام  وپس از اخذ نظريه كميسيون ياد شده و اعلام به متقاضي و ارايه

گواهي لازم توسط وي مبني بر واريض عوارض موضوع ماده (2) قانون به حساب خزانه داري كل كشور ، مجوز تغيير كاربري را صادر  وبه مرجع استعلام كننده ومتقاضي اعلام مي نمايد.مجوز صادره از زمان ابلاغ به متقاضي به مدت دو سال داراي اعتبار مي باشد.

تبصره –ضوابط و حدنصابهاي تفكيك افراز و تقسيم اراضي ظرف دو ماه پس از صدور اين آيين نامه توسط وزارت جهاد كشاورزي به سازمان ثبت اسناد واملاك كشور تهيه و پس از تصويب كميسيون امور زير بنايي ، صنعت و محيط زيست و سازمانهاي جهاد كشاورزي اعلام خواهد شد.

ماده 10-مصاديق و ضوابط موضوع تبصره (4) ماده (1) ماده (2) قانون ظرف 3ماه پس از ابلاغ اين آيين نامه طي دستورالعملي حسب مورد با همكاري وزارتخانه هاي مسكن وشهرسازي ، صنايع و معادن وسازمانهاي ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري و حفاظت محيط زيست تهيه و توسط وزارت جهاد كشاورزي ابلاغ خواهد شد.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

    آيين نامه اجرايي قانون حفظ كاربري اراضي زراعي وباغها 2
    

تبصره 2-مديريت جهاد كشاورزي  مكلف است با توجه به صورتجلسه تنظيمي در اسرع وقت نسبت به معرفي مجرم يا مجرمين به مراجع قضايي اقدام نمايد.مراجع قضايي برابر مقررات مربوط به تخلف رسيدگي و حكم مقتضي را صادر مي نمايند.

ماده 13-ما موران وزارت جهاد كشاورزي مكلفند در چهار چوب تبصره هااي (1) و (2)ماده (10) قانون با حضور نيروي انتظامي و نماينده دادسرا يا دادگاه محل ،ضمن تنظيم صورتمجلس ، راسا نسبت به قلع وقمع بنا    و مستحدثات ،اقدام ووضعيت زمين را به حالت اوليه اعاده نمايند.

ماده 14-فعاليتهاي موضوع تبصره (4)الحاقي به ماده يك قانون بهينه كردن توليدات بخش كشاورزي بوده ودر حكم اراضي زراعي و باغها مي باشد.در صورتي كه مجريان فعاليتهاي اين تبصره قصد تغيير كاربري  اين فعاليتها را داشته باشند بايد مجوز كميسيون را اخذ نمايند وچنانچه بدون اخذ مجوز از كميسيون تغيير  كاربري غير مجاز دهداقدام آنان جرم محسوب و مطابق ساير مفاد اين قانون با آنها برخورد مي شود.

ماده 15- وزارت كشور ،وزارت مسكن و شهرسازي ،سازمان حفاظت محيط زيست ،سازمان ثبت اسناد و املاك كشور ، نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران و ساير مراجع ذي ربط ، موظفند در اجراي قانون

همكاريهاي لازم را با وزارت جهاد كشاورزي بعمل آورند.

ماده 16-نحوه و چگونگي پرداخت حق الجلسه و حق الزحمه اعضاي كميسيون ها  و مجريان اين قانون

بنا به بر دستورالعملي است كه از سوي وزير جهاد كشاورزي تعيين و ابلاغ مي گردد.

ماده 17-سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور موظف است به منظور اجراي ماده (4)اصلاحي قانون ،

رديفهاي اعتباري مستقلي براي وزارتخانه هاي جهاد كشاورزي و مسكن و شهر سازي اختصاص دهدو همه ساله در آمد هاي موضوع اين ماده را به ترتيب ( 80% )هشتاد درصد و (020%)بيست در صد در بودجه سنواتي دستگاههاي ياد شده منظور نمايد.

ماده 18-آيين نامه اجرايي قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها وضوابط تقويم اراضي موضوع تصوب نامه هاي شماره 13105/ت   15398ه مورخ 1/1/74 وشماره 30/128637/ت/16584 ه مورخ 28/12/75 و اصلاحيه هاي بعدي آن لغو واين آيين نامه جايگزين آنها مي گردد.

رو نوشت به دفتر مقام معظم رهبري ،دفتر رئيس جمهور ،دفتر رياست قوه قضاييه ،دفتر معاون اول رئيس جمهور ،دفتر معاون اجرايي رئيس جمهور،دفتر معاون حقوقي و امور مجلس رئيس جمهور،دفتر رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام،ديوان محاسبات كشور ،ديوان عدالت اداري ،اداره كل قوانين مجلس شوراي اسلا مي ، سازمان بازرسي كل كشور ،اداره كل حقوقي ،اداره كل قوانين و مقررات كشور ،وزارت دادگستري ،وزارت امور اقتصادي ودارايي ،وزارت كشور ،وزارت مسكن وشهر سازي ،وزارت صنايع ومعادن ،سازمان حفاظت محيط زيست ،دبيرخانه شوراي اطلاع رساني دولت و دفتر هيئت دولت ابلاغ مي شود.

 

 

قانون اصلاح قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها

31/3/1374

ماده 1- قانون حفظ كاربري اراضي زراعي وباغها مصوب 31/3/1374 مجلس شوراي اسلامي به شرح زير اصلاح مي گردد:

ماده 2-تبصره هاي(1 )،(2)و (3)ماده(1) قانون مذكور به شرح زير اصلاح و چهار تبصره به عنوان تبصره هاي (4)،(5)،(6)و(7) به آن الحاق مي گردد.

تبصره 1-تشخيص موارد ضروري تغيير كاربري اراضي زراعي و باغها در هر استان به عهده كميسيوني مركب از رئيس سازمان جهاد كشاورزي ، مدير امور اراضي ،رئيس سازمان مسكن و شهر سازي ،مديركل حغاظت محيط زيست آن استان و يك نفر نماينده استاندار مي باشد كه به رياست سازمان جهاد كشاورزي تشكيل مي گردد.

نماينده دستگاه اجرايي ذيربط مي تواند بدون حق راي در جلسات كميسيون شركت نمايد.

سازمان جهاد كشاورزي موظف است حداكثر ظرف مدت دو ماه از تاريخ دريافت تقاضا يا استعلام مطابق نظر كميسيون نسبت به صدور پاسخ اقدام نمايد.

دبيرخانه كميسيون فوق درسازمانهاي جهاد كشاورزي استانها زيرنظر رئيس سازمان مذكورتشكيل مي گردد وعهده داروظيفه دريافت تقاضا، تشكيل وتكميل پرونده ،بررسي كارشناسي اوليه ، مطرح نمودن درخواستها به نوبت دركميسيون ونگهداري سوابق ومصوبات مي باشد.

تبصره2- مرجع تشخيص اراضي زراعي و باغها، وزارت جهاد كشاورزي ومراجع قضايي واداري، نظرسازمان جهادكشاورزي ذيربط را دراين زمينه استعلام مينمايند ومراجع اداري موظف به رعايت نظر سازمان مورد اشاره خواهند بود. نظرسازمان جهاد كشاورزي استان براي مراجع قضايي به منزله نظركارشناس رسمي دادگستري تلقي مي شود .

تبصره3- ادارات ثبت اسناد واملاك ودفاتر اسناد رسمي وسايرهيا ت ها ومراجع مربوط مكلفند درموارد تفكيك افراز وتقسيم اراضي زراعي وباغها وتغغر كاربري آنها درخارج ازمحدوده قانوني شهرها وشهركها ازسازمانهاي جهاد كشاورزي وزارت جهاد كشاورزي استعلام نموده ونظروزارت مذكوررا اعمال نمايند.

تبصره4- احداث گلخانه ها ، دامداريها ، مرغداريها ، پرورش ماهي وسايرتوليدات كشاورزي وكارگاه هاي صنايع تكميلي وغذايي درروستاها بهينه كردن توليدات بخش كشاورزي بوده وتغييركاربري محسوب نمي شود. موارد مذكورازشمول اين ماده مستثني بوده وبا رعايت ضوابط زيست محيطي با موافقت سازمانهاي جهاد كشاورزي استان ها بلا مانع مي باشد.

تبصره5- اراضي داخل محدوده قانوني روستاهاي داراي طرح هادي مصوب ، مشمول ظوابط طرح هادي بوده و ازكليه ظوابط مقرردراين قانون مستثني مي باشد.

تبصره6-  به منظر تععي روش كليوايجاد وحدت رويه اجرايي ونظارت ارزيابي عملكرد كميسيون هاي موضوع تبصره (1)  اين ماده ، دبرخانه مركزي دروزارت جهاد كشاورزي ( سازمان اموراراضي) تشكيل مي گردد.

تبصره7- تجديد نظردرمورد تصميمات كميسيون هاي موضوع تبصره (1)  اين ماده درمواردي كه مجوز تغغيركاربري صادرشده با تشخيص وپيشنهاد وزارت جهاد كشاورزي به عهده كميسوني به رياست وزير جهاد كشاورزي يا نماينده تام الختياروي وبا عضويت معاونان ذيربط وزارتخانه هاي مسكن شهرسازي ،

كشوروسازمان حفاظت محيط زيست مي باشد.

نماينده دستگاه اجرايي ذيربط مي تواند حسب مورد وبدون حق راي درجلسات مذكور شركت نمايد.

ماده3- عبارت نحوه تقويم ارزش ا راضي موضوع اين قانون توسط وزارت اموراقتصادي ودارايي تعيين وبه تصويب هيات وزيران خواهد رسيد، از انتهاي متن ماده (2) قانون مذكور حذف وتبصره هاي (1) و(2) آن به شرح ذيل اصلاح ويك تبصره به عنوان تبصره (3) الحاق مي گردد.

تبصره 1- تغييركاربري اراضي وباغها براي سكونت شخصي صاحبان زمين تا پانصد مترمربع فقط براي يك بارواحداث دامداريها ، مرغ داريها ، پرورش آبزيان ، توليدات گلخانه اي وهمچنين واحد هاي صنايع  تبديلي وتكميلي بخش كشاورزي وصنايع دستي مشمول پرداخت عوارض موضوع اين ماده نخواهد بود.

تبصره 2- اراضي زراعي وباغهاي مورد نياز طرح هاي تملك داراييهاي سرمايه اي مصوب مجلس شوراي اسلامي (ملي –استاني) وطرح هاي خدمات عمومي مورد نياز مردم از پرداخت عوارض موضوع اين ماده مستثني بوده وتابع قوانين ومقررات مربوط مي باشد.

تبصره3- تقويم وارزيابي اراضي زراعي وباغهاي موضوع اين قانون توسط كميسيون سه نفره اي متشكل ازنمايندگان سازمان جهاد كشاورزي، استانداري ، اموراقتصادي ودارايي استان درهريك ازشهرستانها انجام مي پذيرد.

ماده 4- ماده (3) قانون مذكور وتبصره (2) آن به شرح ذيل اصلاح مي گردد:

ماده 3- كليه مالكان يا متصرفان اراضي زراعي وباغها ي موضوع اين قانون كه به صورت غيرمجاز وبدون اخذ مجوزازكميسيون موضوع تبصره (1) ماده (1) اين قانون اقدام به تغيير كاربري نمايند، علاوه برقلع وقمع بنا ، به پرداخت جزاي نقدي ازيك تا سه برابربهاي اراضي زراعي وباغها به  قيمت روز زمين  يا كاربري جديد كه مورد نظرمتخلف بوده است ودرصورت تكرارجرم به حداكثرجزاي نقدي وحبس ازيك ماه تا شش ماه محكوم خواهند شد.

تبصره 2- هريك ازكاركنان دولت وشهرداريها ونهادها كه دراجراي اين قانون به تشخيص دادگاه صالحه تخطي نموده باشند ضمن ابطال مجوزصادره به جزاي نقدي از يك تا سه برابربهاي اراضي زراعي وباغها به قيمت  روز زمين با كاربري جديد كه مورد نظرمتخلف بوده است ودرصورت تكرار علاوه بر جريمه مذكور به انفصال دائم از خدمات دولتي و شهرداريها محكوم خواهند شد.سردفتران متخلف نيز به شش ماه تا دوسال تعليق از خدمت  ودر صورت تكرار به شش ماه حبس و محروميت از سر دفتري محكوم مي شوند.

----------------------------------------------------------------------------------------------------
آيين نامه اجرايي قانون حفظ كاربري اراضي زراعي وباغها 3
   

ماده6-موارد زري به عنوان مواد (7) الي (12) به قانون مذكور الحاق مي گردد :

ماده 7-كميسيون موضوع تبصره (1)ماده (1)موظف است در تشخيص ضرورت ها موارد زير رارعايت نمايد:

1-اخذ مجوز لازم از دستگاه اجرايي ذيربط متناسب با كاربري جديد توسط متقاضي .

2-ضوابط طر ح هاي كالبدي ،منطقه اي وناحيه اي مصوب شوراي عالي شهرسازي ومعماري ايران

3-مطالبه مصوبه ستاد فرماندهي نيروهاي مسلح و رسيدگي به در خواست نيروهاي مسلح.

4-ضوابط حفظ محيط زيست و تداوم توليد وسرمايه گذاري با توجه به روح كلي قانون مبتني بر حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها .

5-استانداردها،اول وضوابط فني مربوط مطابق مجوز هاي صادره از سوي دستگاه ذيربط.

ماده 8-صدور هرگونه مجوز يا پروانه ساخت و تامين و واگذاري خدمات و تاسيسات زيربنايي مانند آب ،برق، گاز و تلفن از سوي دستگاه هاي ذيربط در اراضي زراعي وباغها موضوع ماده (1) اين

قانون توسط وزارتخانه هاي جهاد كشاورزي ،مسكن وشهرسازي ،استانداريها ،شهرداريها و ساير مراجع ذيربط صرفا پس از تاييد كميسيون موضوع تبصره(1) ماده (1)اين قانون مبني بر ضرورت

تغيير كاربري مجاز خواهد بود متخلف از اين ماده برابر مقررات ماده (3) اين قانون مجازات خواهد شد.

ماده 9- به منظور حمايت از تداوم كاربري اراضي زراعي و باغها در داخل محدوده قانوني شهرها و شهركها كه در طرح هاي جامع و تفصيلي داراي كاربري كشاورزي مي باشند دولت وشهرداريها

موظفند تسهيلات و خدمات شهري را مطابق تعرفه فضاي سبز شهرداريها دراختيار مالكان آنها قراردهند.

ماده 10- هرگونه تغييركاربري درقالب ابعاد بنا ، برداشتن يا افزايش شن وماسه وساير اقداماتي كه بنا به تشخيص وزارت جهاد كشاورزي تغييركاربري محسوب مي گردد، چنانچه به طورغيرمجاز

وبدون اخذ مجوز ازكمسيون موضوع تبصره (1) ماده (1) اين قانون صورت پذيرد، جرم بوده وماموران جهاد كشاورزي محل مكلفند نسبت به توقف عمليات اقدام ومراتب را به اداره متبوع جهت

انعكاس به مراجع قضايي اعلام نمايند.

تبصره1- چنانچه مرتكب پس ازاعلام جهاد كشاورزي به اقدامات خود ادامه دهد نيروي انتظامي موظف است بنا به درخواست جهاد كشاورزي ازادامه عمليات مرتكب جلوگيري نمايد.

تبصره 2- ماموران جهاد كشاورزي موظفند با حضورنماينده دادسرا ودرنقاطي كه دادسرا نباشد با حضور نماينده دادگاه محل ضمن تنظيم صورتمجلس راسا نسبت به قلع وقمع بنا ومستحدثات اقدام

ووضعيت زمين رابه حالت اوليه اعاده نمايند.

ماده11- كليه اشخاص حقيقي وحقوقي كه دراجراي قانون حفظ كاربري اراضي زراعي وباغها ازكميسيون موضوع تبصره(1) ماده (1) قانون حفظ كاربري اراضي زراعي وباغها مصوب 1374

مجوز تغيير كاربري اراضي زراعي وباغها را دريافت نموده اند موظفند حداكثر ظرف مدت نه ماه پس ازلازم الاجرا شدن اين قانون، نسبت به اجراي طرح موضوع مجوز مربوطه اقدام نمايند.

درصورت عدم اقدام درمهلت تعيين شده موضوع مشمول مقررات اين قانون خواهد شد.

ماده 12-ايجاد هرگونه مستحدثات پس ازحريم قانوني موضوع ماده (17) قانون اصلاح قانون ايمني راهها وراه آهن مصوب 1379 درمورداراضي زراعي وباغي فقط با رعايت تبصره (1) ماده (1)

اين قانون مجازمي باشد.

ماده 7- ماده (7) قانون مذكوربه شرح زيراصلاح وشماره آن به مواد (13) و(14) تغيير مي يابد.

ماده 13- وزارت جهد كشاورزي مسئول اجراي اين قانون وآيين نامه هاي اجرايي آن مي باشد.

ماده 14- وزارت جهاد كشاورزي موظف است آيين نامه هاي اجرايي اين قانون رابا همكاري وزارتخانه هاي مسكن وشهرسازي، كشوروسازمان حفاظت محيط زيست ظرف مدت سه ماه تهيه وبراي

تصويب به هيات وزيران ارايه نمايد.

ماده 8- ماده (8) قانون مذكور به شرح ذيل اصلاح وشماره آن به ماده (15) تغيير مي يابد.

ماده 15- كليه قوانين ومقررات مغايربا اين قانون ازجمله ماده (77) قانون وصول برخي ازدرآمد هاي دولت ومصرف آن درموارد معين مصوب 28/12/1373 لغو مي گردد.

قانون فوق مشتمل برهشت ماده درجلسه علني روز دوشنبه مورخ اول آبانماه يكهزاروسيصدو هشتادوپنج مجلس شوراي اسلامي تصويب ودرتاريخ 10/8/1385 به تاييد شوراي نگهبان رسيد.
-----------------------------
    
آيين نامه اجرايي قانون حفظ كاربري اراضي زراعي وباغها 2
   

تبصره 2-مديريت جهاد كشاورزي  مكلف است با توجه به صورتجلسه تنظيمي در اسرع وقت نسبت به معرفي مجرم يا مجرمين به مراجع قضايي اقدام نمايد.مراجع قضايي برابر مقررات مربوط به

تخلف رسيدگي و حكم مقتضي را صادر مي نمايند.

ماده 13-ما موران وزارت جهاد كشاورزي مكلفند در چهار چوب تبصره هااي (1) و (2)ماده (10) قانون با حضور نيروي انتظامي و نماينده دادسرا يا دادگاه محل ،ضمن تنظيم صورتمجلس ، راسا

نسبت به قلع وقمع بنا    و مستحدثات ،اقدام ووضعيت زمين را به حالت اوليه اعاده نمايند.

ماده 14-فعاليتهاي موضوع تبصره (4)الحاقي به ماده يك قانون بهينه كردن توليدات بخش كشاورزي بوده ودر حكم اراضي زراعي و باغها مي باشد.در صورتي كه مجريان فعاليتهاي اين تبصره قصد

تغيير كاربري  اين فعاليتها را داشته باشند بايد مجوز كميسيون را اخذ نمايند وچنانچه بدون اخذ مجوز از كميسيون تغيير  كاربري غير مجاز دهداقدام آنان جرم محسوب و مطابق ساير مفاد اين قانون با

آنها برخورد مي شود.

ماده 15- وزارت كشور ،وزارت مسكن و شهرسازي ،سازمان حفاظت محيط زيست ،سازمان ثبت اسناد و املاك كشور ، نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران و ساير مراجع ذي ربط ، موظفند در

اجراي قانون

همكاريهاي لازم را با وزارت جهاد كشاورزي بعمل آورند.

ماده 16-نحوه و چگونگي پرداخت حق الجلسه و حق الزحمه اعضاي كميسيون ها  و مجريان اين قانون

بنا به بر دستورالعملي است كه از سوي وزير جهاد كشاورزي تعيين و ابلاغ مي گردد.

ماده 17-سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور موظف است به منظور اجراي ماده (4)اصلاحي قانون ،

رديفهاي اعتباري مستقلي براي وزارتخانه هاي جهاد كشاورزي و مسكن و شهر سازي اختصاص دهدو همه ساله در آمد هاي موضوع اين ماده را به ترتيب ( 80% )هشتاد درصد و (020%)بيست

در صد در بودجه سنواتي دستگاههاي ياد شده منظور نمايد.

ماده 18-آيين نامه اجرايي قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها وضوابط تقويم اراضي موضوع تصوب نامه هاي شماره 13105/ت   15398ه مورخ 1/1/74 وشماره 30/128637/

ت/16584 ه مورخ 28/12/75 و اصلاحيه هاي بعدي آن لغو واين آيين نامه جايگزين آنها مي گردد.

رو نوشت به دفتر مقام معظم رهبري ،دفتر رئيس جمهور ،دفتر رياست قوه قضاييه ،دفتر معاون اول رئيس جمهور ،دفتر معاون اجرايي رئيس جمهور،دفتر معاون حقوقي و امور مجلس رئيس

جمهور،دفتر رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام،ديوان محاسبات كشور ،ديوان عدالت اداري ،اداره كل قوانين مجلس شوراي اسلا مي ، سازمان بازرسي كل كشور ،اداره كل حقوقي ،اداره كل قوانين

و مقررات كشور ،وزارت دادگستري ،وزارت امور اقتصادي ودارايي ،وزارت كشور ،وزارت مسكن وشهر سازي ،وزارت صنايع ومعادن ،سازمان حفاظت محيط زيست ،دبيرخانه شوراي اطلاع

رساني دولت و دفتر هيئت دولت ابلاغ مي شود.

 

 

قانون اصلاح قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها

31/3/1374

ماده 1- قانون حفظ كاربري اراضي زراعي وباغها مصوب 31/3/1374 مجلس شوراي اسلامي به شرح زير اصلاح مي گردد:

ماده 2-تبصره هاي(1 )،(2)و (3)ماده(1) قانون مذكور به شرح زير اصلاح و چهار تبصره به عنوان تبصره هاي (4)،(5)،(6)و(7) به آن الحاق مي گردد.

تبصره 1-تشخيص موارد ضروري تغيير كاربري اراضي زراعي و باغها در هر استان به عهده كميسيوني مركب از رئيس سازمان جهاد كشاورزي ، مدير امور اراضي ،رئيس سازمان مسكن و شهر

سازي ،مديركل حغاظت محيط زيست آن استان و يك نفر نماينده استاندار مي باشد كه به رياست سازمان جهاد كشاورزي تشكيل مي گردد.

نماينده دستگاه اجرايي ذيربط مي تواند بدون حق راي در جلسات كميسيون شركت نمايد.

سازمان جهاد كشاورزي موظف است حداكثر ظرف مدت دو ماه از تاريخ دريافت تقاضا يا استعلام مطابق نظر كميسيون نسبت به صدور پاسخ اقدام نمايد.

دبيرخانه كميسيون فوق درسازمانهاي جهاد كشاورزي استانها زيرنظر رئيس سازمان مذكورتشكيل مي گردد وعهده داروظيفه دريافت تقاضا، تشكيل وتكميل پرونده ،بررسي كارشناسي اوليه ، مطرح

نمودن درخواستها به نوبت دركميسيون ونگهداري سوابق ومصوبات مي باشد.

تبصره2- مرجع تشخيص اراضي زراعي و باغها، وزارت جهاد كشاورزي ومراجع قضايي واداري، نظرسازمان جهادكشاورزي ذيربط را دراين زمينه استعلام مينمايند ومراجع اداري موظف به

رعايت نظر سازمان مورد اشاره خواهند بود. نظرسازمان جهاد كشاورزي استان براي مراجع قضايي به منزله نظركارشناس رسمي دادگستري تلقي مي شود .

تبصره3- ادارات ثبت اسناد واملاك ودفاتر اسناد رسمي وسايرهيا ت ها ومراجع مربوط مكلفند درموارد تفكيك افراز وتقسيم اراضي زراعي وباغها وتغغر كاربري آنها درخارج ازمحدوده قانوني

شهرها وشهركها ازسازمانهاي جهاد كشاورزي وزارت جهاد كشاورزي استعلام نموده ونظروزارت مذكوررا اعمال نمايند.

تبصره4- احداث گلخانه ها ، دامداريها ، مرغداريها ، پرورش ماهي وسايرتوليدات كشاورزي وكارگاه هاي صنايع تكميلي وغذايي درروستاها بهينه كردن توليدات بخش كشاورزي بوده وتغييركاربري

محسوب نمي شود. موارد مذكورازشمول اين ماده مستثني بوده وبا رعايت ضوابط زيست محيطي با موافقت سازمانهاي جهاد كشاورزي استان ها بلا مانع مي باشد.

تبصره5- اراضي داخل محدوده قانوني روستاهاي داراي طرح هادي مصوب ، مشمول ظوابط طرح هادي بوده و ازكليه ظوابط مقرردراين قانون مستثني مي باشد.

تبصره6-  به منظر تععي روش كليوايجاد وحدت رويه اجرايي ونظارت ارزيابي عملكرد كميسيون هاي موضوع تبصره (1)  اين ماده ، دبرخانه مركزي دروزارت جهاد كشاورزي ( سازمان

اموراراضي) تشكيل مي گردد.

تبصره7- تجديد نظردرمورد تصميمات كميسيون هاي موضوع تبصره (1)  اين ماده درمواردي كه مجوز تغغيركاربري صادرشده با تشخيص وپيشنهاد وزارت جهاد كشاورزي به عهده كميسوني به

رياست وزير جهاد كشاورزي يا نماينده تام الختياروي وبا عضويت معاونان ذيربط وزارتخانه هاي مسكن شهرسازي ،

كشوروسازمان حفاظت محيط زيست مي باشد.

نماينده دستگاه اجرايي ذيربط مي تواند حسب مورد وبدون حق راي درجلسات مذكور شركت نمايد.

ماده3- عبارت نحوه تقويم ارزش ا راضي موضوع اين قانون توسط وزارت اموراقتصادي ودارايي تعيين وبه تصويب هيات وزيران خواهد رسيد، از انتهاي متن ماده (2) قانون مذكور حذف وتبصره

هاي (1) و(2) آن به شرح ذيل اصلاح ويك تبصره به عنوان تبصره (3) الحاق مي گردد.

تبصره 1- تغييركاربري اراضي وباغها براي سكونت شخصي صاحبان زمين تا پانصد مترمربع فقط براي يك بارواحداث دامداريها ، مرغ داريها ، پرورش آبزيان ، توليدات گلخانه اي وهمچنين واحد

هاي صنايع  تبديلي وتكميلي بخش كشاورزي وصنايع دستي مشمول پرداخت عوارض موضوع اين ماده نخواهد بود.

تبصره 2- اراضي زراعي وباغهاي مورد نياز طرح هاي تملك داراييهاي سرمايه اي مصوب مجلس شوراي اسلامي (ملي –استاني) وطرح هاي خدمات عمومي مورد نياز مردم از پرداخت عوارض

موضوع اين ماده مستثني بوده وتابع قوانين ومقررات مربوط مي باشد.

تبصره3- تقويم وارزيابي اراضي زراعي وباغهاي موضوع اين قانون توسط كميسيون سه نفره اي متشكل ازنمايندگان سازمان جهاد كشاورزي، استانداري ، اموراقتصادي ودارايي استان درهريك

ازشهرستانها انجام مي پذيرد.

ماده 4- ماده (3) قانون مذكور وتبصره (2) آن به شرح ذيل اصلاح مي گردد:

ماده 3- كليه مالكان يا متصرفان اراضي زراعي وباغها ي موضوع اين قانون كه به صورت غيرمجاز وبدون اخذ مجوزازكميسيون موضوع تبصره (1) ماده (1) اين قانون اقدام به تغيير كاربري

نمايند، علاوه برقلع وقمع بنا ، به پرداخت جزاي نقدي ازيك تا سه برابربهاي اراضي زراعي وباغها به  قيمت روز زمين  يا كاربري جديد كه مورد نظرمتخلف بوده است ودرصورت تكرارجرم به

حداكثرجزاي نقدي وحبس ازيك ماه تا شش ماه محكوم خواهند شد.

تبصره 2- هريك ازكاركنان دولت وشهرداريها ونهادها كه دراجراي اين قانون به تشخيص دادگاه صالحه تخطي نموده باشند ضمن ابطال مجوزصادره به جزاي نقدي از يك تا سه برابربهاي اراضي

زراعي وباغها به قيمت  روز زمين با كاربري جديد كه مورد نظرمتخلف بوده است ودرصورت تكرار علاوه بر جريمه مذكور به انفصال دائم از خدمات دولتي و شهرداريها محكوم خواهند

شد.سردفتران متخلف نيز به شش ماه تا دوسال تعليق از خدمت  ودر صورت تكرار به شش ماه حبس و محروميت از سر دفتري محكوم مي شوند.

این مَرد وحشتزده آخرین نفسهایش را کشیده، شاید چشمانش
را گرفته تا شاهد لحظات وحشتبار آخرین نباشد… اما چرا ؟

شهر پمپی، شهری در ایتالیای اِمروزی یا روم باستان در روز ۱۹ اوت سال ۷۹ میلادی در پی فعالیت آتشفشانی کوه وزوو که ۲۸ ساعت ادامه داشت به زیر ۶ متر کوهی از مواد مذاب و خاکستر آتشفشانی رفت. حادثه آنقدر ناگهانی روی داد که همه چیز در شهر به همان حالت که در اثنای زندگی روزمره بود دست نخورده ماند و امروز دقیقا به همان گونه که دو هزار سال پیش بودند باقی است. گویی زمان منجمد شده است.

این شهر به وسیله انفجارهای آتشفشانی کوه «وزوو» نابود شد. آتشفشان وزوو سمبل کشور ایتالیا و قبل از آن نشانه شهر ناپل است.

کوه آتشفشانی وزوو اگرچه طی دو هزار سال گذشته آرام بوده است اما نام آن را کوه اخطار گذارده اند. چنین نامی به دلیل فجایع و حوادثی بوده است که در تاریخ از این کوه به ثبت رسیده است. فاجعه ای که برای «سدوم و عمورا» روی داد شباهت زیادی به حوادث تخریب گر شهر پمپی داشته است. در سمت راست وزوو شهر ناپل و سمت شرق آن شهر پمپی قرار دارد. مذاب و خاکستر ناشی از فوران آتشفشانی که دو هزار سال پیش روی داد حیات را از این شهر برچید.

لب ها، چشمانش و پوست بدنش ذوب شده است، بجز جمجمه اَش تمامه سنگ شده است.

گویا آتشفشان در نهایت سکوت جان مردم را کنده است

به نظر می رسد این مرد در حال فرار بوده است

از ۲۰هزار نفر جمعیت پمپی دو هزار نفر ناپدید شدند و مابقی آرام آرام مذاب و به تلی از مجسمه های سنگی تبدیل شدند

جمعی از کودکان و بزرگسالان، منتظر قایقی بودند که هیچوقت نیامد

یکی جمع شده، یکی به پشت آرامیده – اما یکی بیدار شده و تا تکانی بخورد! جانش کنده شده است

متوجه هیچ نشده است، گویا ناگهان مواد بر رویش ریخته است که حتی نتوانسته است دستی تکان دهد

اعضای خانواده ای که در کنار هم مردندمواد مذاب کوه وزوو به آنی تمامی شهر را از نقشه منطقه جاروب کرد. جالب ترین جنبه این حادثه آن است که هیچ کس نتوانسته است در مقابل فوران آتشفشان وحشتناک وزوو بگریزد. یک خانواده در حال صرف غذا در یک لحظه تبدیل به سنگ شده اند. زوجهای بسیاری پیدا شدند که در حین انجام  آمیزش جنسی تبدیل به سنگ شده بودند. صورت برخی از اجساد انسانهای سنگ شده که از داخل زمین کشف شده اند همچنان سالم و صحیح باقی مانده است. صورت آنها حالت گیج و منگ دارد

مردی که سر همسرش را در بغل گرفته و منتظر پایانند

پدر – فرزند – مادر

مرگ مردم پمپی در یک لحظه رخ داد، فاجعه هرچه بود، همه چیز به همان حالت اولیه و بدون تغییر باقیمانده است. در سال ۱۹۹۱ نیمی از این شهر از زیر خاکستر بیرون کشیده شد. هر ساله جمعیت زیادی از موزه طبیعی پمپی دیدن می کنند و این شهر به یکی از جاذبه های گردشگری ایتالیا تبدیل شده است

سگی که بیرون خانه ای زنجیر شده بود

همه خوابیده اند، همه سنگ شده اند، حتی کودکان شیر خوار

به نظر می رسد مرد بیدار شده و بویی برده، اما …

■ فضاهای جنوبی ( خواب ـ غذاخوری ـ تراس ـ پذیرایی )
■ فضاهای مشرقی ( حمام ـ سالن ورزشی )
■        فضاهای مغرب ( پاسیو ـ کتاب خانه ـ هال ـ اتاق بازی )

■ فضاهای شمال غربی ( راه پله ـ انباری )
■ فضاهای شمال شرقی ( آشپزخانه ـ توالت ـ گاراژ ـ ورودی )
■ فضاهای جنوب شرقی ( خواب ـ اتاق بیمار )
■ فضاهای جنوب غربی ( راه پله ـ انباری ـ راهرو )

◊          ۲۰ درصد اتاق بایستی از شیشه پوشیده شده باشد .

◊          بهترین نور در ایوان جنوب بعد شمال و مشرق و بدترین نوع مغرب می باشد .
عوامل موثر در پلان جنوب
۱-   تعیین فضاهای مورد نیاز برای پلان
۲-   نورگیری مناسب و جهت های مختلف ساختمان
۳-   جهت قرار گرفتن هر یک از فضاها در داخل ساختمان
۴-   ابعاد هر یک از فضاهای داخلی ساختمان
۵-   رابطه هر یک از فضاهای داخلی ساختمان با فضاهای داخلی دیگر همان ساختمان
اندازه و ابعاد :

جدول ابعاد نسبی فضاها در یک واحد مسکونی (مترمربع )

(OKB (cm

Emerging from the surrounding landscape, this most fluid of structures provides a major new venue, landmark and source of regeneration for the city of Baku – admitting visitors to a library, museum and conference centre through folds in its continuous outer skin, the interior spaces flooded with natural light via a glass façade.

Heydar Aliyev Centre

• Architects: Zaha Hadid Architects
• Project: Heydar Aliyev Cultural Centre
• Location: Baku, Azerbaijan
• Project Architect: Saffet Kaya
• Building: 52,417m²
• Site: 111,292m²
• Footprint: 15,514m²
• Project Team: Marc Boles, Shiqi Li, Sara Sheikh Akbari, Phil Kim, Yelda Gin, Liat Muller, Deniz Manisali, Lillie Liu, Jose Lemos, Simone Fuchs, Jose Ramon Tramoyeres, Yu Du, Tahmina Parvin, Erhan Patat, Fadi Mansour, Jaime Bartolome, Josef Glas, Ifeanyi Oganwu, Michael Grau, Deepti Zachariah, Ceyhun Baskin, Daniel Widrig, Murat Mutlu

Heydar Aliyev Centre

• Main Contractor: DIA
• Structural: AKT, Tuncel Engineers
• Space Frame: Mero
• Facade: Werner Sobek
• Mechanical: GMD Engineers
• Lighting: MBLD
• Acoustic: DBKes
• Fire: Etik Engineering
• People Movers: BME Ltd. Co.

Heydar Aliyev Centre

A major new venue and landmark structure, the Haydar Aliyev Cultural Centre will play a pivotal role in the redevelopment of Baku: defining a new neighborhood designated for residential, offices, hotel and commercial centre; facing out onto a new outdoor piazza.

Heydar Aliyev Centre

This most fluid of buildings emerges through the folding of the surrounding landscape’s natural topography which extends to ‘wrap’ the different functions housed within – each one represented by the folds in the centre’s continuous surface. This fluidity connects diverse cultural spaces while also providing each with its own identity and privacy.

Heydar Aliyev Centre

حتما به ادامه مطلب برین

ادامه رو ببینید

برید به ادامه مطلب

سخنان بزرگان معماری ...

¸¸ . . . ¸,.,¸.
. . . . ¸,’ ¸,. . ¸ `-,”~-~’,¸,.¹-~-._¸,.سلام
. . . . ) . ‘”¨ . .):. .`-,;:.`,’;;‘¸,.¹¯¸¸,.-
. . .,-’ , , , , ,-‘;:.. . .`-¸;:.`,’--~’`,¯-.,¸_,
. . (. ,•¸,-~’¨|;;;::.. .. . “-,;:/,`,-~-~¬¯. . . . . . .¸,..,¸ . . . . .¸,.-~--.¸_
. . . ¨`” . . . .|;;;:::.. . .. . ¯¯`*¬~---~~¬¬”``~-,;:;;`”~--~”:;;::,-“’’``¯¨`
. . . . . . . . . ;;;::… . … , آپممممممممممممم .... ¨`-,;;:;;::;;::;:;:`¬~-.¸
'``````````````/;;;:;::… ,, ..:;, :… ,, .. :;,:;,. . ., ¸ . . . .`,;;:;:::;:;:;;-~”`¨
, . . . . . . . .|;;::;:... .:; .:;;¸ . . ,, ..:;,, .. :. . ..:’ .. . . |;;::;;:;:;;”-~¬~-.,¸.-~’
. . . . . . . . . ;;::.. . `` .:;;;, . . . ,, ..:;, :… ,, .. :. . . . ,’`”~-,;;:;:;;.¸.,~--“`¨
. . . . . .¸.-~¬”`,-‘;:. . ..:;;::... .. .. . .. ... ..:;;. . . . .,’ . . . .`”*”`¯
. . . . . l’:,~-¬`;;:¸.-~¬”```”¬~--~¬, ..:;;¸-‘¨¯`;:.. ./
. … . . |`|/`”,-‘¯ . . . . . . . . . . . . .`,.::;; . . . `,;:.
. . . . . .l,/`/,.¸ . .با اين اسب بيا . . . . ).::;; . . . .`¸;:`,
. . . . . ./ (-.¸ ) . که زودتر برسي ..-“.:,-“’ . .

هر موقعیت جدید، مستلزم یک معماری جدید است. ژان نوول

به ادامه مطلب سفر کنید

لوکوربوزیه :

من ترسیمکردن را به حرفزدن ترجیح میدهم، زیرا ترسیمکردن سریعتر است و مجال کمتری برای دروغ.گفتن باقی میگذارد

رنزو پيانو :

مایه تأسف است كه آدم به عنوان معمار ابزار و امكانات جدیدی در دسترس داشته باشد، اما نخواهد از آنها استفاده كند

         قله ی کوه و پهنه ی دریا   دو منبع  پاکی هستند

                                 مثل کوه بزرگ     و     مثل دریا افتاده  

                                                    باشیم            

به ادامه ی مطلب سفر کنید

امروزه با وجود تخصصي تر شدن رشته هاي علمي , در مواردي مرزبندي قطعي و مشخص در مورد حوزه هاي مختلف علم و تعلق يک مسئله به يک حيطه ي علمي خاص قائل شد.به عنوان مثال معماري با محيط زيست و شرايط اقليمي , روانشناسي , مديريت , جامعه شناسي , اقتصاد و ... ارتباط متقابل داشته و بر هم تاثير گذارند.معماري جامع گرا است و يک اثر موفق زماني خلق مي شود که در روند طراحي آن , گروه طراحي با ديدي جامع و کلي نگر و با همکاري تيم هاي متشکل از متخصصان علوم مرتبط با موضوع , با در نظر گرفتن جنبه هاي متفاوت امر و بررسي از زواياي مختلف به دور از هر گونه تفکرات و انديشه هاي تک بعدي , اقدام نمايد

 

معماري به طور قطع و يقين , نظامي فراگير و چند ساحتي (چند بعدي)است.به گفته ي آلوار آلتو : معماري پديده اي است مرکب که عملا تمام فعاليت بشري را تحت پوشش قرار مي دهد . از ديدگاه جامع نگري , معماران تک بعدي شايسته را بايد يه عنوان مشاوران تخصصي در نظر گرفت . هر معمار جامع نگر بايد نظريات ايشان را مطالعه و بررسي نموده و در نهايت انها را با هم در آميزد .

معماران تک بعدي اشخاصي هستند که در راه خلق يک اثر فقط به يک جنبه ي خاص اشاره کرده و در اين راه هر چيزي را فداي تامين اين جنبه مي کنند , مانند معماران نماساز که فقط به جلوه ي بيروني نما توجه داشته و از ديگر مسائل فني و فضاي ساختمان غافل مي مانند .

در اين مقاله سعي بر اين است که ارتباط , تاثيرگذاري و تاثيرپذيري متقابل معماري با ديگر حيطه هاي علمي در راه خلق يک اثر مورد بررسي قرار گيرد . به عنوان نمونه يک مجتمع اداري مد نظر قرار گرفته و در راستاي طراحي ان فارغ از در نظر گرفتن استاندارد ها و مسائل مبتني بر سيستمهاي عملکردي خاص ,اثرات متقابل مسائل مختلفي همچون محيط زيست و شرايط اقليمي , مسائل روانشناسي کارمندان و مراجعان , مسائل تکنولوژيک و جز اينها و اثرات آن بر طراحي فضاهاي اداري بررسي خواهد شد.

 

 شرايط اقليمي و زيست محيطي

ايجاد مجموعه هايي با ناديده گرفتن مسائل زيست محيطي و شرايط اقليمي محيط , منجر به شکل گيري اثاري به صورت توده هاي جدا از محيط و حتي اسيب رسان به آن شده است , استدلال برخي سازندگان در برخي شرايط مبني بر ترجيح تامين شرايط آسايش استفاده کنندگان بر مسائل اقليمي , شايد پوششي باشد جهت پنهان کردن تفکرات نا صحيح , غير اصولي , غير علمي,مادي گرايانه و منفعت طلبانه ي خويش.

معماري هم ساز با اقليم با تطابق با شرايط اقليمي محيط , شرايط مطلوب اسايش انساني از نظر درجه حرارت , ميزان رطوبت و مانند اينها را در فضاهاي داخلي با حداقل کاربرد وسايل سرمايش , گرمايش و تنها با تمهيدات و تفکرات علمي معمارانه فراهم مي کند, اين نوع معماري از نظر اقتصادي نيز با کاهش قابل ملاحضه ي ميزان مصرف انرژي موثر است.

 

ايجاد فضاهاي سبز

پيامدهاي توسعه ي شهري نامناسب و پيچيدگي معضلات زيست محيطي انها, موجوديت فضاي سبز و گسترش آن را براي هميشه اجتناب نا پذير کرده است . شهر ها به عنوان کانون هاي تمرکز فعاليت و زندگي انسانها براي اين که بتوانند پايداري خود را تضمين کنند چاره اي جز پذيرش ساختاري و کارکردي متأثر از سيستمهاي طبيعي را ندارند. فضاهاي سبز , شهر ها را به عنوان محيط زيست و محيط عملکردي انسانها معنادار ساخته و با مقابله با اثرات سوء گسترش صنعت و کاربرد نادرست تکنولوژي از طريق تعادل بخشي در سيستمهاي اکولوژيک و ارتقاء سطح زيبايي يصري باعث افزايش کيفيت زيستي شهرها مي شوند .

در مکانهاي مختلف يک شهر ايجاد فضاهاي سبز تحت عنوان ساخت و احداث پارک ها و فضاهاي تفريحي شهري تبلور مي يابد , اما بايد توجه کرد اين تنها راه موجود نيست و مي توان فضاهاي طبيعي –تفريحي را در محيط هاي کاري افراد ساکن در شهر به راحتي ايجاد نمود و با جانمايي مجموعه ها و فضاهاي اداري در دل آنها و ايجاد ارتباط منطقي و هماهنگ ما بين آنها مجموعه هايي پديد آورد که کارمندان و مراجعان در طول ساعات اداري و حين کار از آرامش و نشاط ناشي از شرايط خاص محيط برخوردار شده و در عين حال در طول روز و علاوه بر آن پس از ساعات کار اداري , مجموعه به عنوان يک فضاي شهري در خدمت مردم قرار گرفته و به مکاني براي عرضه ي فعاليت هاي تفريحي-فرهنگي-آموزشي – اجتماعي و مانند اينها تبديل شود و بتوان ار آن به عنوان مکاني براي گردهمايي افراد جامعه و يا محلي براي آموزش عمومي استفاده کرد .

مجموعه شهر اينترنتي دبي , مقر نمايندگي شرکتهاي بزرگ فعال در زمينه ي رايانه و ارتباطات و تکنولوژي مرتبط , در چنين بستري ايجاد شده است.

 

روانشناسي

انسان گرامي ترين گوهر آفرينش و ناشناخته ترين آن است .رفتار آدمي تابع انديشه ها , احساسات , انگيزه ها , خواسته ها دروني و عوامل فطري و پرورشي او است که در موقعيت هاي مختلف به صورت هاي گوناگون ظاهر مي شود .براي آشنايي با ابعاد مختلف وجود آدمي , آشنايي با روانشناسي و علوم رفتاري ضروري است. روانشناسي علم تازه اي است که از اوايل قرن گذشته به تدريج رو به پيشرفت گذاشته و اگر چه قبل از ان فلاسفه و حکماء مسائل رواني را به طور گوناگون مطرح کرده اند , ولي جنبه هاي علمي و تجربي آن کاملا تازگي دارد . پرداختن به روانشناسي در حيطه ي کار مديريت ع ظهور نهضت روابط انساني , توجه به انگيزش و مسائل انگيزشي در سازمان و مانند اينها موضوعاتي است که از سالهاي دهه ي 1970 ميلادي به بعد مطرح شده و امروزه کمتر مقاله اي در زمينه مديريت مي توان يافت که به يکي از ابعاد علوم روانشناسي و رفتاري در ان توجه نشده باشد.

با توجه به طراحي و ساخت سازمان ها و مجتمع هاي اداري توسط معماران , ضرورت آشنايي اين افراد با مسائل رواني کارکنان و کارمندان پر رنگ تر مي شود , زيرا فضاي خلق شده توسط معماران بايستي مورد استفاده کارمندان يک سازمان قرار گرفته و ماهيت فضا اثرات رواني خاصي را بر آن ها ايجاد کند . در صورتي که يک فضا و مجموعه از لحاظ اصول معماري ع هنري و روانشناسي به صورت منطقي و درست طراحي شود , علاوه بر ايجاد نشاط , شادابي و انگيزه ي کافي در کارکنان مي تواند با رعايت نکات خاص و ساده اي در چيدمان فضاها و مبلمان داخلي , استرس هاي ناشي از محيط کاري را به حداقل برساند.

مهمترين منبع هر سازمان نيروي انساني شاغل در ان است و اين نيروي انساني در صورتي که داراي انگيزه , رضايت و وجدان کاري باشد با به کارگيري توان و تخصص خود موجب پيشرفت سازمان را مي شود, و چون سازمان جزئي از مجموعه کل يک کشور است با موفقيت سازمان , شاهد رشد, تعالي و موفقيت مجموعه يک جامعه نيز خواهيم بود.

 

 

بنابراين علاوه بر بررسي و رعايت استاندارد ها و نکات فني لازم جهت طراحي و شناخت نيازها و اهداف يک مجموعه اداري و تلاش در جهت تامين انها , مسائل رواني استفاده کنندگان , موارد موثر در ايجاد فضاي آرامش بخش اداري, جنبه هاي ميان افراد طراحي فضاهاي کاري و غيره نيز در روند طراحي بايد مورد توجه قرار گيرند تا حاصل کار, مجموعه اي کارآ, در جهت تامين اهداف و نيازهاي فضايي و عملکردي و رواني استفاده کنندگان باشد.

 

تکنولوژي

امروزه طراحان محيط کار با توجه به شرايط جديد جامعه ي امروزي در مقايسه با گذشته از لحاظ پيشرفت هاي تکنولوژي و تغييرات سلسله مراتب مديريتي در شازمانها و نياز هاي امروزي کارمندان , دست به نوآوري هايي در زمينه طراحي دفتر کار زده اند. عامل بنيادي و سبب ساز اين تغيير و تحول , انسان و روحيات او بوده است . اوضاع , شرايط و ويژگي هاي زندگي امروزي انسان ها ئر مقايسه با گذشته تفاوت هاي زيادي کرده و شرايط متفاوت , نياز ها و خواسته هاي متفاوتي را نيز به دنبال داشته است .

ظهور رايانه و افزايش کاربري آن در تمام شئون زندگي انسان , در طراحي فضاهاي کاري و اداري جديد نيز تاثير گذار بوده است . امروزه در همه ي دفاتر , بايگاني, محاسبات , آمار گيري , نامه نگاري , اصلاع رساني و کارهايي از اين دست بر خلاف گذشته توسط رايانه انجام مي گيرد , بنا بر اين ديگر نيازي به پيش بيني فضاهاي وسيع و قفسه هاي حجيم براي بايگاني اسناد و مدارک و محلهايي براي کارهاي دستي بسيار وسيع نيست ؛ در عوض خلق فضا و مبلمان مناسب و قابل انعطاف براي بهترين کارايي به هنگام کار با رايانه و سيستم هاي جديد عملکردي ادارات مد نظر طراحان قرار گرفته است . به اين ترتيب دفاتر اداري امروزي با وجود آمدن يک سري زير ساختها و امکانات مثل شبکه هاي رايانه اي , تغيير سيستمهاي عملکردي , نياز ها و داشتن شرايط متفاوت نسبت به کذشته و روند انجام برخي فعاليتها در آن ها دگرگون و يا بهينه شده اند.

ارگونومي

"ارگونومي علمي است که با تعامل فيزيکي و رفتار هاي انسان و محيط کار , ابزار و شرايط کلي حاکم بر کار سروکار دارد و از طريق تطابق کار با و توانمندي هاي او به دنبال دستيابي به حداکثر سطح ايمني , بازدهي و راحتي در محيط کار است ." اگر يک شکل يا فضايي به منظور استفاده ي انسان طراحي يا در نظر گرفته شده باشد , بايد شکل و ابعاد آن از شکل و ابعاد بدن انسان , ويژگي هاي حواس انساني و اطلاعات قابل تاييد تجربيات انساني تبعيت کند. ارگونومي دانش جواني است که با کوشش براي ايجاد تناسب ميان ابعاد و آرايش ساختمان , ابزار و تجهيزات و ماشينها و محيط کار با ويژگيها و ابعاد انسانها , به افزايش بهره وري توليد و حفظ تندرستي جسماني و رواني کلرکنان کمک کند .

نتيجه گيري

يک ساختمان بدون ظاهر سازي دروغين , حجيم نبودن و با تواضع , آرامي و هماهنگي با محيط در مردم احساس نوعي صميميت و همراهي مي کند , مردم بايد حس کنند که يک تشکيلات اداري متعلق به انان و براي خدمت به آنهاست . يک بناي متظاهرانه و ناهماهنگ با محيط نتيجه اي جز احساس جدايي و عدم مشارکت مردم را در پي نخواهد داشت .

بنا به تصور بسياري از مردم چه خواص و چه عوام آثار خلاقه ي معماري داراي ترکيب هاي غير معمول , بي نظير , شگفت انگيز و عجيب و غريب هستند .کارهايي که هيچ يک از اين ويژگي ها را دارا نباشد و شايد به آرامي در هماهنگي با محيط خود هدفي را که از انها انتظار ميرود انجام مي دهند , ممکن از سوي خيلي ها به عنوان دستاوردهايي ارزنده مورد توجه قرار نگيرد.

معمار به عنوان خالق فضا , در اين آفرينش بايد به نيازها , شرايط , اهداف و خواسته هاي مصرف کنندگان توجه کافي داشته و تمامي آنها را در طراحي خود لحاظ کند . بکارگيري تمامي استاندارد ها و نکات فني در رابطه با هر نوع کاربري خاص فضايي امري ضروري است , اما حاصل کار طراحي زماني موفق و کارآمد خوانده مي شود که علاوه بر تمامي موارد مذکور , شرايط روحي , راني , و فيزيکي استفاده کنندگان را نيز مد نظر قرار دهد , و کليت مجموعه بتواند نيازهاي عملکردي , فضايي , رواني استفاده کنندگان را به بهترين صورت برآورده کند .

فنگ شویی (feng shui) چیست؟

فنگ به معنای باد و شویی به معنای آب است .فنگ شویی یک رشته سنتی چینی است که در آن به مطالعه ی روش هایی میپردازد که انسان را در هماهنگی با طبیعت قرار میدهد .

در دوران باستان ،اجداد چینی ها از وجود چی در طبیعت آگاه بودند .قوانین طبیعی توسط آنها شناخته و توصیف شده بود .به طور خاص چی به عنوان یک درایو عرفانی تا حد زیادی بر زندگی روزمره مردم موثر است . در ابتدا آنها از قوانین چی به طور ساده تنها برای تعیین مکان زندگی و مکان گورستان های خور استفاده میکردند .اما بعد ها مورد استفاده این قوانین بیشتر شد و معتقد بودند که رفاه در استفاده ی این قوانین است در غیر اینصورت بدشانسی رخ خواهد داد .

3 اصل در فنگ شویی وجود دارد که عبارتند از :

• وحدت انسان با طبیعت
• تعادل یین و یانگ
• جاذبه و دافعه از پنج عنصر فلز،چوب ،آب ،آتش و زمین

آرامگاه ZHAOLING ، شیان LING ، شیان

فنگ شویی به مردم پیشنهادات زیادی میدهد که خانه ی خود را چگونه و در چه جایی بسازند . برای مثال ،پشت خانه باید رو به شمال و از مقابل رو به جنوب باشد .چون در اینصورت وقتی جلوی خانه رو به جنوب است به راحتی می تواند نور خورشید را جذب کند و در زمستان از باد سرد شمال در امان باشد و این به نفع سلامتی مردم است.

بنابراین این سنت ها تا امروز مورد استفاده قرار گرفته اند به خصوص در مناطق روستایی. همچنین اندازه یک خانه باید متوسط باشد ،نه خیلی بزرگ ونه خیلی کوچک.

نه یک خانه ی کوچک با تعداد افراد زیاد و نه یک خانه ی بزرگ با تعداد افراد کم ،این یک توافق است که اصل متوسط باشد.

فنگ شویی یک موقعیت مناسب را در شرایط سخت در یک ساختمان از محور مرکزی شهر فراهم میکند .به طور کلی محور مرکزی باید از شمال به جنوب آن باشد و شمال آن اشاره به کوهی است که از شرق و غرب در حال اجراست و رو به بالا کشیده میشود .یک کوه به عنوان نگهبان یک شهر توصیف میشود.

اعتقاد آنها بر این است که رودخانه های پیچ در پیچ در اطراف شهر به عنوان یک ویژگی فرخنده است و یک شهر ممنوعه توسط این قوانین به شدت مطیع ساخته شده است.

A bird’s eye view of Forbidden City

Hongcun Ancient Village, Huangshan روستای باستانی

امروزه فنگ شویی نقش مهمی در زندگی مردم ایفا میکند .برای بهبود سطح کیفی زندگی مردم بسیاری از مردم خانه های خود را بر طبق قوانین فنگ شویی دیزاین می کنند.

به طور مثال، تخت خواب نباید بیش از حد به پنجره نزدیک شود زیرا پراکنده شدن پرتو های نور به طور مستقیم بر کیفیت خواب تاثیر میگذارد.

آیینه ها نباید روی دیوار مقابل تخت خواب آویزان گردد .زیراممکن است در شب بازتاب پرتو ها باعث ترس شما شود .و همچنین تخت خواب نباید به طور مستقیم روبه روی درب قرار داده شود.

در غیر اینصورت شما ممکن است شما احساس ناامنی کنید. فنگ شویی گنج بزرگ از فرهنگ سنتی چینی است .این مظهر یک شناخت ساده است که توسط اجداد چینی به رسمیت شناخته شده است.

• Bio
• Latest Posts

• نویسنده : admi

۶۴ نمونه شیت بندی دانشجویان .

در ادامه مطلب نکاتی که باید در شیت بندی رعایت کنید ذکر خواهم کرد پیشنهاد می کنم حتما مطالعه کنید.

۶۴ نمونه شیت بندی دستی| 12  مگابایت | فرمت JPG

نکات لازم جهت شیت بندی

۱ – در یک شیت­ بندی باید تمام اجزا خوانا باشند .

۲ – کلاژ کردن اجزای شیت ممنوع است .

۳ – استفاده از کادر بندی شیت ممنوع است .

۴ – اجزای شیت نباید مورب ترسیم شوند .

۵ – شیت­ بندی خود به معنی پرزانته کار است و تنها ده درصد کل شیتی که شیت­ بندی دارد با رنگ راندو گردد .

۶ – نباید در یک شیت به اندازه ­ی زیاد از متن و نوشته استفاده کرد . ( در حقیقت نباید معماری را توضیح داد بلکه معماری باید خود گویا باشد . )

۷ – از ترسیم درخت ، فیگور ، ماشین ، متن و … به صورت نیندیشیده شانسی و به منظور پرکردن شیت باید خودداری کرد .

۸ – اطراف پرسپکتیوهای شیت باید در حد مسیر پیاده و سواره و چگونگی دسترسی­ ها طراحی شود .

۹ – در شیت نباید اجزا و اطلاعات تکراری داشته باشیم .

۱۰ – اگر در شیت چند پلان داشته باشیم ، نباید آن­ها را نزدیک هم ترسیم کنیم .

۱۱ – اگر در شیت چند مقطع و نما داشته باشیم باید آن­ها را با نظمی خاص و مرتب در شیت قرار دهیم .

۱۲ – از ایجاد کلیشه و شیت بندی پرهیز کنید . در هر شیت بندی درباره موضوعات مختلف می­توان یک خلاقیت جدید انجام داد .

۱۳ – ابعاد شیت باید مستطیل طلایی باشد و بهتر است همیشه به رنگ سفید باشد .

۱۴ – شیت باید تعادل داشته باشد و پویا باشد . از ایجاد تقارن در شیت بپرهیزید .

۱۵ – همزمان با ترسیم اجزای شیت ، آنها را راندو نکنید .

دوستان عزیز لینک ها رو که تست می کنم واسه من فیل.تر هستن واسه شما رو نمی دونم ولی یه راه کاری بهتون می گم که اینجا تنها به دردتون نمی خوره شاید زیاد در این باره مشکل داشتین .

 

واسه دانلود از سایت های آپلود معمولا لینک غیر مستقیم هست و خیلی سرعت هم پایینه اما در سایت زیر عضو شید و تا سقف ۴۰ مگابایت رو به رایگان لینک مستقیم کنید .

لطفا بر روی این نوشته کلیک کنید تا به سایت مورد نظر منتقل شوید.

دانلود (لینک مستقیم)

دانلود (لینک غیر مستقیم )

پسورد:www.cad30ty.com

یوتیوب(youtube) در ژاپن

ارسال به دوست    نسخه چاپی   

تناسبات در معماری

تناسبات یکی از مبانی ارزیابی آثار معماری است، که به طور متعارف معماران بر حسب توان و ظرفیت‌های احساسی خود در دریافت و قیاس زمینه‌های هنری، به آن توجه کرده‌اند.  ولی تعریف و مشخصات «تناسبات»، مراتب و محدودهای آن، زمینه‌هایی است که کمتر به آن پرداخته شده است.
تناسب در معماری به ظاهر، قیاس کمی بین کمیت‌ها است. در صورتی که، کمیت مجرد یا مطلق به خودی خود و حتی در قیاس باهم، اساساً، قابل ارزیابی نیست. زیرا که، انسان متعارف به عنوان جزی از این نظام هستی، قادر به دریافت کمیت مجرد نیست. در واقع دریافت انسان از کمیت یا فرم به محتوا یا معنای آن است  و بالعکس دریافت از محتوا به واسطه فرم آن است. حال این دریافت ممکن است آگاهانه یا ناخودآگاه، متکی به تجارب گذشته و ضمیر فرهنگی شخص باشد.
از این رو، تبیین تناسبات زیبایی­شناسانه، نیازمند بصیرت و اشراف به وجوه کلی تری از محیط و شرایط اجتماعی و زمانی، آثار معماری دارد. تناسباتی که در حوزه معماری توسط ناظر به تجرید بیان شود، در واقع یک نوع نگاه ظاهری و آذینی است، که فارغ از زمان و مکان ارائه می‌گردد.
در واقع، تناسب در حوزه معماری، آگاهانه و طی روند مطالعاتی و گذر از مراحل و مراتب با بصیرت معمار حکیم در آثار، تجلی پیدا می‌کند.
دیدگاه عملکردی و معنوی معمار همراه با توان مهندسی و نگاه به تاریخ و اجتماع (که شرح آن‌ها به اشاره در زیر ارائه می‌شود)، در واقع، زمینه لازم را برای تبیین تناسبات زیبایی شناسانه فراهم می‌کند.


دیدگاه عملکردی و حیاتمند

تناسبات در حوزه معماری به طور متعارف، رابطه کمی بین اجزای آثار معماری است، که ارزیابی‌های معمارانه نیز، اغلب در این محدوده به پشتوانه تجارب و اندوخته‌های هنری معماران انجام می‌شود. ولی، در واقع، دریافت انسان از تناسب، به محتوا کل است. به عبارتی هیچ جزیی با جز دیگر به طور مجرد تناسب یا نسبت ندارد، بلکه تجلی تناسب در گروی چگونگی خوانایی اجزا از کل است.
در واقع تناسب اجزا باهم، تناسب اجزا با کل است، که یک نوع «دیدگاه عملکردی و حیاتمند به آثار معماری» است. با این دیدگاه، معمار حتی طراحی جزییات ساختمانی را نیز در قالب کل می‌نگرد و سلسله‌مراتب جز به کل را در هر برشی از روند طراحی رعایت می‌کند. با این روش، امکان تجرید و ناسازگاری در طراحی و ساخت آثار معماری به حداقل خود می‌رسد.
«تناسبات» در این مقوله قدر مطلق ندارد، به عبارتی، چون هیچ جز یا کلی در این عالم به صورت مجرد تجلی پیدا نمی‌کند، به طریق اولی، مجموعه آن‌ها نیز، نسبی و بر حسب میزان خوانایی، در مقامات این نظام هستی قرار خواهد گرفت. از این رو، «تناسبات» دارای مراتب و مراحل است و بر حسب شرایط و موقعیت و نه قدر مطلق، قابلیت تعریف و تجلی پیدا می‌کند.

 دیدگاه معنوی و محتوایی

معنا و محتوا در آثار معماری، تجلی پیام واحد است، این پیام یعنی «حیات» که به طور طبیعی در عالم هستی برای همه جاری است، در معماری نیز، این تجلی هرچه در ستایش حیات باشد، پسندیده و هر آنچه بزداید، ناپسند خواهد بود.
اما تناسبات در این مقوله، به میزان دریافت از عالم حیات است که خود ابهام‌برانگیز و نمودی از معنای تام است، به گونه‌ای که، تجلی رعنایی به میزان قرابت به معنای تام است، که تمامیت آن برای انسان قابل دریافت نیست و به ناچار متوسل به تصور ذهنی و فرم می‌شود.
بنابراین، نسبت بین معنا و شکل (محتوا و فرم) همیشه برقرار است، به گونه‌ای که نه شکل مطلق و نه معنای مطلق برای انسان قابل ادراک است. از این رو، انسان شکل و معنا را به کمک یکدیگر دریافت می‌کند و میزان دریافت هر یک از آن‌ها به نیت و توانایی معمار طراح است. البته، گرایش معمار حکیم به بیان بیش‌ترین معنا در کمترین شکل است. لذا، صورت‌بندی راحت و ساده با بیان بیش‌ترین معنا، میزان موفقیت هر هنرمند صورتگر است.
نتیجه این که، در مقوله حاضر، ارائه بیش‌ترین نسبت معنا به شکل، هدف معمار است. به عبارتی، معمار حکیم از آثار فرمالیستی به طور کلی پرهیز می‌کند و تا آنجایی که امکان دارد به معنا و محتوا می‌پردازد. در واقع، تناسب معنا به شکل، یک نوع دیدگاه معنوی و محتوایی به آثار است که معمار حکیم با رعایت آن، تعادل حیاتی انسان و طبیعت را تأمین و آثارش را ماندگار می‌کند.
 
دیدگاه مهندسی و فنی

تناسبات از دیدگاه مهندسی و فنی، عطف به میزان کمیت و کیفیت ساختاری آثار معماری می‌شود، که معمار حکیم با بهره‌گیری از این تناسب آثارش را پایدار می‌کند.
در آثار معماری «کمیت» کاملاً مشخص و قابل اندازه‌گیری است. ولی در مقابل «کیفیت» قابلیت سنجش و اندازه‌گیری دقیق مانند کمیت را ندارد. از این رو، رعایت نسبت آن‌ها به خواست و توانایی معمار است. به طور متعارف، آنچه در مقوله کمیت و کیفیت اعمال می‌شود، پرداخت بیشتر به کمیت است، که به راحتی قابل‌اجرا و ارزش تظاهری موثر دارد. در صورتی که کیفیت از پس کمیت می‌آید  و چون هزینه بر و نیاز به دقت و توجه بیش از بیان نمایشی اثر دارد،  اغلب به اندازه لازم و مناسب به آن پرداخت نمی‌شود. در صورتی که، رعایت کیفیت همراه با کمیت، یعنی نگاه حیاتمند و جامع به آثار معماری که منجر به دوام و طول عمر، بهداشت و سلامت، عملکرد و کارایی مناسب و همچنین پایش محیط‌زیست  با کمترین  آلودگی و در نهایت تجلی زیبایی و پرمحتوایی آثار خواهد شد.
معمار حکیم این نسبت متعادل بین کمیت و کیفیت را در همه‌ی اجزای آثار معماری، رعایت و هیچ یک را فدای دیگری نمی‌کند. به عبارتی ترکیب این نسبت باید ثابت و متعادل باشد، یعنی کیفیت به میزان کمیت ضرورت دارد و بالعکس، به گونه‌ای که هیچ یک بر دیگری برتری ندارد. یعنی مجموعه  کمیت و کیفیت هر دو باهم نسبتی از کل امکان است. آنچه معمار حکیم بر می‌گزیند، سهمی است متعادل، از هردوی آن‌ها، متناسب با موضوع اثر معماری.
نتیجه این که، تناسب و تعادل کمیت و کیفیت و برخورد همسان باهر یک از آن‌ها در معماری، یعنی توجه به دیدگاه مهندسی و فنی آثار معماری، که معمار به اتکای آن ماندگاری آثار خود را به صورت کارآمد و حیاتمند، تضمین می‌کند.
 
دیدگاه تاریخی و فرهنگی

در واقع دیدگاه تاریخی و فرهنگی به آثار معماری، یعنی تناسب بین امکانات و محدودیت‌های بالقوه «محیطی» همگام با «تاریخ حیاتی» آثار، که توجه به آن نیازمند بصیرت و تسلط به مفاهیم مطرح در زمانه و محیط دارد.
به طور متعارف، آثار معماری شاخص و ماندگار با ایجاد سازگاری مضاعف و ظرفیت‌های بیشتر، از زمانه و محیط خود پا فرا می‌گذارند، به گونه­ای که، با پایان یافتن عملکرد و حتی عمر سازه‌ای، به جهت استمرار حیات فرهنگی خود و پذیرش محیطی، با صرف هزینه‌های مضاعف، همچنان حفاظت می‌شوند.
زمانمندی متناسب در آثار معماری، یعنی توجه به زمانه و تاریخ حیاتی آثار، که از طریق تناسب فضایی، ظرفیت‌های عملکردی و نرمش کاربری برای بازدهی بیشتر، به اضافه تناسب فناوری و اتکا به مبانی «فرهنگی - اجتماعی» زمانه خود، میسر می‌شود.
اما، تجلی محیطی در آثار معماری یعنی همزیستی حیاتمند با محیط که از طریق دریافت امکانات و محدودیت‌های محیطی و اقلیمی حوزه استقرار تأمین می‌شود.
بنابراین، رعایت تناسبات زمانی و محیطی در آثار معماری که از مقولات کشف و شهود معمار حکیم است، ضامن ماندگاری و کارایی آثار می‌شود، که معمار با درایت از آن‌ها بهره گرفته است.
 
دیدگاه زیبایی شناسانه

مقوله تناسبات از دیدگاه زیبایی‌شناسی در حوزه معماری، از دوران‌های گذشته محور اصلی، توجه طراحان و هنرمندان معمار بوده و به سبک‌های مختلف متناسب با زمانه خود در آثار معماری تجلی پیدا کرده است. از تقارن در آثار کلاسیک تا مدرنیسم و ساختارشکنان دوران معاصر، همه به نوعی در پی بیان تناسب زیبایی شناسانه زمانه خود بوده‌اند.
تناسب در معماری از دیدگاه زیبایی‌شناسی به ظاهر قیاس کمی ابعاد و اندازه‌های در آثار معماری است. در صورتی که، پشت این نگاه، مراحل و مراتبی است که معمار حکیم از آن‌ها بهره می‌گیرد. در واقع زیبایی حاصل هماهنگی و وحدت مجموعه‌هایی است، که در آثار متجلی می‌شود، نه از پردازش مستقیم آن که نوعی آذین بندی است.
از این رو، معمار حکیم با گذر از مراحل مختلف از جمله دیدگاه‌های یادشده، قدم به تناسبات زیبایی شناسانه می‌گذارد. تناسبات در مقوله زیبایی‌شناسی، در واقع نوعی تجلی، «تعادل زمانه» است در انسجام حجمی و نمایشی آثار معماری. از این رو، تبیین زیبایی نسبی است و نسبت آن به میزان اعمال تناسبات یا رفتار عدالت‌خواهانه معمار با شرایط مکانی و زمانی است. به عبارتی «تعادل» بیان مطلق و مجرد ندارد، بلکه مرتبه و مقام آن، منجر به تجلی زیبایی در آثار می‌شود. یعنی تناسبات زیبایی شناسانه مانند «عدل» برای انسان نسبی و قدر مطلق ندارد.
بنابراین، معمار حکیم به تناسب بصیرت و دانایی خود، عدالت را در آثار معماری رعایت می‌کند و تناسبات زیبایی شناسانه حاصل این توانایی و انعکاس آن به صورت‌بندی آثار است.
«تقارن» که از ارکان طبیعی خلقت و از مبانی صریح عدالت است، در آثار معماری، زمانی تنها نماد راستین «تعادل» می نمود که در آثار معماری پیش از مدرنیسم از آن به بهترین و بیش‌ترین وجه بهره گرفته‌اند. در عصر حاضر به کمک فناوری‌های نوین، تقارن در حوزه معماری دامنه وسیع تری پیدا کرده به گونه‌ای که عملکرد در اجزای یک اثر معماری به طور مستقل بدون صورت‌بندی خاص قابل پردازش شده، و امکان دریافت آن از اشکال یا فرم­های مختلف فراهم آمده است.
نتیجه این که، تعادل به یقین دامنه وسیع تر و عمیق تری نسبت به گذشته پیدا کرده است. به گونه‌ای که رعایت آن بدون تقارن ظاهری نیز می‌تواند بیان تناسبات زیبایی شناسانه را در حوزه معماری مطرح نماید.
معمار حکیم و بصیر با جامع­نگری و رعایت حرمت حریمان، تناسب زمانه را در آثار خود به میزان عدل حرفه­ای متجلی می­کند. تناسبات معمارانه، تجلی‌گاه محتوا و عملکرد اثر باشد و هماهنگ با محیط، شرایط زمانی و جامعه، عادلانه بر زمین بنشیند و آسمان را بستاید. در واقع، زیبایی همان عدل است و عدل تجلی زیباترین تناسبات در آثار معماری است.
از این رو، تناسبات، در این زمانه به نسبت بصیرت و حکمت معمار طراح است و هیچ تعریف یگانه و مطلقی ندارد. به عبارتی، تناسبات زیبایی شناسانه، در این زمانه یک نوع کشف است که بر مبنای شهود، قابلیت تعریف و تبین پیدا می کند.

وحدت در معماری

میان جز و کل عالم هستی که دو نهایت  یک معنای واحدند، شاکله این عالم از بی نهایت مجموعه های جز و کل در مراتب مختلف که هر یک به نوعی تجلی معنوی دارند، تشکیل شده است. آنچه نظم و آهنگ حیاتی آنها را در این عالم سبب می شود، همان وحدت معنایی آنها است، که از عقل کل یا عالم ملکوت دریافته اند.

به عبارتی، معنا و زیبایی امری واحد است، آنچه آنرا متنوع و به ظاهر جز و کل مینمایاند، صورت یا فرم است. از این رو، معنا و زیبایی در کوچکترین جز همان تجلی زیبایی کل را دارد. در واقع، جز و کل به طور متعارف نمود شکلی دارند و عطف به ماده است، مگر نهایت و تجرید آنها که در شکل نمی گنجد و معنای تام پیدا می کند.

همانگونه که اشاره شد، مجموعه های جز و کل در این عالم بی نهایت است و این مجموعه ها علاوه بر جایگاهشان که در سطوح و مراتب مختلف هستند، با هم تداخل نیز دارند، به گونه ای که یک جز می تواند در چند مجموعه مستقر، یا یک کل در مجموعه های مختلف حتی در مقام جز با توجه به وحدت آنها مطرح شود.

از این رو، معنا و زیبایی عطف به مجموعه ها می شود و به تناسب هماهنگی و وحدت جز و کل در آنها تجلی معنوی پیدا می کند، ناهماهنگی در جز و کل یک مجموعه، در واقع تجلی محتوای ناحقی است که فریاد آن به میزان همان ناهماهنگی، بلند است.

پس، حیات هستی به وحدت جز و کل است، و از این رو، جز و کل در وحدت متعالی می شود و حیات آن به نسبت این تعالی پایدار و پربار می گردد.

 در حوزه معماری ماندگار نیز، وحدت جز و کل حاکم است، به گونه ای که با هم، همزمان و یکجا مطرح می شوند، به عبارتی، آثار معماری در عین کل بودن، خود نیز همزمان نقش جز را در مقابل کل های بالادست دارد. یعنی آثار معماری در عین کلیت (در مقابل اجزای خود) عملکرد جز را نیز (در مقابل محیط) به همراه دارد و دقیقا ماندگاری آثار معماری به همین یگانگی زمانی و وحدت عملکرد آنها است.  به عبارتی، آثار معماری ماندگار، در مقام جز، وحدت با کل های بالادست دارد و همزمان در مقام کل وحدت با اجزای پایین دست خود دارد. ولی باید توجه کرد که جز تنها بزرگ نمایی بخش کوچکی از کل نیست، بلکه خود دارای معنای همسان و هم ارزش با کل است. بالعکس، کل هم تنها مجموعه عینی از جزییات نیست، بلکه مفهوم مستقل و در ضمن واحد با اجزای خود دارد. به عبارتی، ویژگی کل جمع جبری مجموعه ی اجزای درون خود نیست، بلکه با وجود وحدت با آنها، دارای ویژگی مستقل نیز است.

از این رو در حوزه معماری روند طراحی، کل به جز و جز به کل است، به گونه ای که، این رفت و برگشت در ذهن معمار مرتب جریان پیدا می کند. در واقع رابطه ی جزییات با معماری در قالب کل و همچنین رابطه معماری به عنوان جز در برابر محیط دو سویه، همزمان و وابستگی تام به یکدیگر دارند.

ماندگاری آثار معماری دقیقا به همین ارتباط همزمان و یکجای جز و کل دارد. در واقع تسلط معمار طراح به همین یگانگی رمز ماندگاری آثار معماری است.

توانایی تجسم ذهنی معمار قبل از ارایه طراح، در واقع همان کارآزمودگی و تسلط به جز و کل است. تجسم ذهنی برای معمار حکیم، یعنی دیدن اجزا و کل ها با هم، که بسیار جامعتر از برداشت عینی از یک ترکیب مادی است. زیرا در تجسم محدودیت وجود ندارد و جامعیت قابل حصول است، در صورتی که ترکیب مادی و عضو بینایی دارای محدودیت و برحسب شرایط و موارد، می بیند و داوری می کند.

تجسم معماری در ذهن معمار حکیم، یک پیام واحد است، که در پیاده کردن آن محوریت این پیام حفظ می شود. دریافت ذهنی معمارحکیم از طرح خود در واقع احساسی است که از یک «اثر» کامل و اجرا شده و حتی در حین عملکرد، دریافت می شود. اگرچه، در این احساس خیلی از جزییات به صورت دقیق و کامل خودنمایی نمی کنند، ولی آنچه مسلم است، در القای این حس مشارکت تام دارند. از این رو، معمار حکیم با دریافت پیام کل تلاش در طراحی و اجرای اثر دارد.

در واقع،  تصور و تجسم معمار حکیم یک کلیت زیبایی شناسانه است. یعنی ابتدا معنا به ذهن خطور می کند، بعد فرم و شکل. از این رو، پرورش ذهن و نیروی تجسم معنا و زیبایی قبل از فرم برای معمار حکیم یک اصل و هدف طراحی است.

معمار حکیم، آثار خود را هیچ وقت تجرید نمی کند، بلکه برعکس تلاش دارد، در مقام کل به جزییات و در مقام جز به کل های بالادست پیوند دهد و به گونه مطلوب و بجا بنشاند. دراین نشاندن مراتبی است که از معمار به همه آنها همسان توجه می کند. به ویژه به فصل مشترک ها که در واقع مقیاس های مختلف جزییات ترکیبی آثار معماری اند. این جزییات ترکیبی و فصل مشترک ها، باید به گونه ای باشد که مهر زمین، آسمان و محیط در بنا نمایان شود، نه فریاد آنها از درد نشستن روی زمین. به عبارتی اثر معماری روی زمین گذاشتنی نیست، بلکه باید از دل زمین بروید.

جز و کل از دیدگاه معماری دردو مجموعه شاخص، ولی هماهنگ و وابسته به هم به شرح زیر مطرح می شود:

 

اول-  عملکرد و کارآیی در محدوده کالبدی بنا

جز و کل در محدوده بنا، عطف به محدوده فضای کالبدی بنا به عنوان کل، و جزییات فضایی و ساختمانی به عنوان جز دارد. یک اثر معماری مطلوب و ماندگار با جزییات خود یک مجموعه جز و کل هماهنگ و متعالی را تشکیل می دهد، که از نظر محتوای تابع یکدیگر، از نظر ارزش زیبایی شناسانه مکمل هم و از نظر ارزش مهندسی و فناوری همسنگ یکدیگر باشند.

جزییات مانند کل اثر معماری ویژگیهای محوری متفاوتی متناسب با کاربری دارد. از جمله ویژگیهای فنی و مهندسی، ویژگیهای عملکردی و محیطی، ویژگیهای نمادین و زیبایی شناسانه و غیره. جمع و یکپارچگی ویژگیهای فوق در تمامی جزییات معماری، هدف معماری طراح است، مگر به جهت کاربری، معمار به عمد یکی را بارز نماید. از این رو، ویژگیها بر حسب کاربری و موقعیت بنا، اهمیت متفاوتی پیدا می کنند. به طور مثال:

 در بناهای صنعتی، ویژگیهای فنی و مهندسی بیشتری توجه را نیاز دارد.

در بناهای عمومی و فرهنگی، ویژگی نمادی و زیبایی شناسانه نقش بسیار دارد.

در بناهای آموزشی و ورزشی، ویژگی عملکردی و محیطی نقش غالب دارد.


دوم- عملکرد و نقش بنا در محیط

جز و کل در محیط، عطف به ترکیب فضایی محیط به عنوان کل و اثر معماری به عنوان جز دارد. یک اثر معماری مطلوب و ماندگار با کل خود، یک مجموعه واحد و متعالی را تشکیل می دهد. که از نظر محتوایی و زیبایی تابع آن باشد. در این مجموعه، «کل» در سه زمینه اصلی شامل، آسمان، زمین و محیط همسایگی با ویژگیهای متفاوت درعین حال واحد مطرح می شود.

 الف: نگاه به آسمان

آسمان در واقع کل، کل ها واعلای وجود است، که همه موجودات عالم هستی از آن بهره مندند و رو به سوی او دارند. آسمان زیبایی مطلق و معنای تام است، به عبارتی آسمان نشان عالم ملکوت و نمای وحدت کل است. از این رو، انسان به جهت شان خود دراین عالم هستی، حیات این جهانی و آن جهانی خود را، تنها در او می جوید و نگاه عبودیت، تنها به سوی او دارد. در واقع این لایتناهی مظهر وحدت و منشا رحمت و مهر است.

از این رو، آثار معماری ماندگار و حیاتمند نیز مانند همه موجودات عالم، نگاه زیبای خود را به سبب وحدت با کل، سوی آسمان دارند. این نگاه در بناهای مذهبی از گذشته مطرح بوده، به گونه ای که، معماران این بناها نیایش خود را از طریق آثارشان مستمرکردند. مساجد، کلیساها، معابد و حتی بناهای نیایشی قومهای ما قبل تاریخ با این باور بهترین احجام و زیباترین مظاهر معماری را در وحدت جز با کل متجلی کردند.

در شهرهای مناطق کویری که آسمان با صراحت بیشتربه ویژه در شبها تجلی می کند، شکوه آسمان معماری سنتی و بومی را حتی در مقیاس شهر به چالش کشیده و نمای آنچنانی به وجود آورده که تجلی گر اجتماعی وحدت گرا با فضاهای معمارانه است که کاملا تابع، قواعد و آیین های آسمانی است.

نگاه به آسمان و تمنای عاشقانه با عالم ملکوت متاسفانه در محیط های شهری نوپا رو به فراموشی است و بجای آن آثار معماری در رقابت باهم فقط همدیگر را نظاره می کنند. حکمت در معماری جای خود را به رقابت معماران به ویژه در عرصه های شهری داده که تلاششان خلق آثار شاخص تر در برابر یکدیگر است به عبارتی ناآگاهانه تابع یکدیگرند.

ب: نشستن آثار معماری روی زمین

زمین نماد مادی، خود جزئی در برابر کل آسمان است، در عین حال، زمینه غالب و کل برای آثار معماری است که به عنوان جز، روی آن نشسته اند. دراین زمینه حیاتمند و دقیق، امکانات و نعمات بسیاری برای محیط و حیات انسان فراهم می کند، مشروط به آن که، ایمان به حیات آن باشد و بهره برداری هماهنگ با ضربان حیاتی آن برقرار شود.

از این رو، شناخت زمین به عنوان سکوی استقرار بنا، برای معمار طراح ضروری است. از دیدگاه حکمت به معماری زمین مادری است که آثار معماری را در آغوش دارد، لذا این آثار باید باروری هم تراز مادر را داشته باشند، تا از طریق وحدت جزوکل، زیبایی این احساس تجلی پیدا کند.

در واقع، معمار حکیم تلاش دارد، اثر خود را تجرید نکند و به گونه ای مطلوب و هماهنگ روی زمین بنشاند. از دیدگاه معماری در این نشاندن مراتبی است که معمار، ابتدا به عملکرد، ترکیب حجمی و سپس به فصل مشترک زمین با بناو جزییات آن توجه می کند.

این ترکیب حجمی و نحوه نشستن آثار معماری روی زمین، باید به گونه ای باشد که مهر زمین را، با توجه به توان بالقوه و قابلیت های آن، که در ساختار سازه های طبیعی به ویژه در زیبایی و رعنایی آنها به عیان تبلور دارد، متجلی نماید.

 پ: محیط همسایگی

محیط در کل، عطف به فضای بین زمین و آسمان است، که امکان زندگی را برای کلیه موجودات فراهم آورده است. موجودات در واقع اجزای این محیط یا حیات کل هستند که، در هماهنگی و وحدت با محیط استمرار و کیفیت حیاتی خود را حفظ می کنند. انسان در این میان تنها موجودی است که به جهت «اختیار» به رقابت با این محیط برمی خیزد و حیات آن را دگرگون می کند. یکی از عوامل انسانی تخریب محیط ساخت و ساز و کاربریهای نابجاست که بار مضاعفی بر این فضای حیاتمند است.

در حوزه معماری، آثار ماندگار که خود دارای حیاتند، در قالب جز به محیط پیرامون به عنوان کل می نگرند و در وحدت با او ماندگاری خود و سلامت محیط را حفظ می کنند. محیط همسایگی آثار معماری شامل، محیط طبیعی، محیط فرهنگی و محیط مصنوع است که دقیقا به همین ترتیب در طراحی معماری و طراحی شهری الویت پیدا می کنند. به گونه ای که، مبانی و معیارهای محیط طبیعی و پس از آن محیط فرهنگی نقش تعیین کننده در آهنگ رشد و توسعه کالبدی شهر که به عنوان محیط مصنوع مطرح می شود، باید داشته باشد. پس از آن، آثار معماری ماندگار، علاوه بر معیارهای طبیعی و فرهنگی، معیارهای محیط مصنوع را که خود نمودی از طبیعت و فرهنگ محیط است را، مد نظر دارد.

کتاب حکمت در معماری

انسان اولیه با پشت سر گذاشتن دوران غارنشینی، به تجربه دریافت که حیاتی ترین نیاز او سکونت است. لذا، هنرمندانه در خلق و ابداع سرپناه مطلوب و امن خود، نسل پشت نسل، تاجایی که توانست کوشید. این نیاز و همت هنرمندانه او، راه را به معرفت معماری گشود. یا به عبارتی، نیاز حیاتی انسان اولیه با احساس هنرمندانه او، در یک روند تدریجی و تکاملی همگام شد، تا معرفت معماری پا به این عرصه خاکی نهد. در واقع سه عامل: “نیاز” که مبنای آن عقل است، “هنر” که منشا آن احساس است، همراه با سیر تکاملی و انباشت دانسته­ها، که تجربه فرهنگی – تاریخی است، راهگشای این معرفت شدند.

 معماری در واقع در حوزه حمکت جان می­گیرد، به گونه­ای که، از سویی به علم و فلسفه و از سوی دیگر به محتوا و مفاهیم زیبایی شناسی عوالم هستی، متکی است. معمار حکیم، هنرمندی است که با توجه به هر دو سوی این فرآیند، بین عقل و احساس اثر معماری خود را خلق می­کند و هنرمندانه پاسخگوی مبانی عقلی و عملکردی در طراحی و اجرای آثار معماری می­شود.

حکمت معماری، حکمت نسبت­هاست. به گونه­ای که، به آن نهایتی متصور نیست، آنچه هست نسبی است و همین انگیزه­ تکامل و تعالی معرفت معماری است. دریافت این معرفت، بخشی با آموزش علوم و تسلط به ذخایر معماری موجود و بخش دیگر غیر مستقیم به طریق سلوک، الهام از عوالم معنوی و زیبایی­های آن است. عوالم معنوی خود نیز، دارای میزان و شناسه نسبی است، به گونه­ای که، تجلی زیبایی، در هنر معماری به تناسب آن بارز می شود.

معماری در داخل مجموعه­ای هم پیوند، که دیدگاه­های: روانشناسانه، محیطی جامع­نگر، اقتصادی، فناوری و طراحی معماری را در برگرفته است؛ حکمت خود را می­یابد و به عبارتی داوری آثار معماری به داوری نسبی دیدگاه­های فوق است که هریک نقش تعیین کننده و نسبی به یکدیگر دارند. از این رو، داوری آثار معماری، مطلق و مجرد نمی­تواند باشد و این “نسبیت” است که روند تکاملی معرفت معماری را به سان روند تعالی انسانی به پیش می­راند. شرح این دیدگاه­ها محتوای کتاب حاضر را تشکیل می­دهد، که به اختصار و با دامنه بسیار محدود، فقط با اشاره کوتاه به رمز و رازهای هریک، مطرح شده است.

 برای دانلود کامل کتاب حکمت در معماری اینجا کلیک کنید.

تحولات گوناگون در تاريخ هر مرز و بومي جداي از همه عوامل دروني و بيروني اش يك واقعيت غير قابل انكار بوده است. عرصه هاي گوناگون اجتماعي، تاريخي، فرهنگي و ... شاهد اين دگرگوني

با درجات مختلف بوده اند.

يك روز در جامعه اي ورود صنعت و ماشين منشا اين تحولات بوده و روزگاري شرايط خاص منطقه اي چنين نقشي را ايفا كره است. شهرها و روستاهاي مختلف سرزمين عزيزمان ايران، سرد و

گرم بسيار چشيده اند و تغييرات بسياري را تجربه كرده اند. با پيشرفت علم، فن آوري ارتباطات و ... روز به روز تحولات، گسترده تر شده اند و آثار آنها گريز ناپذير تر نموده اند. چنين تحولات،

علتها، چگونگي و تبعات آن بخشي است كه شايد راهكارهاي مناسبي براي دستيابي به يك هدف مشخص در هر زمينه فعاليتي باشد.

ساختار معماري هر منطقه اي هم روند فوق الذكر را داشته است و كما بيش تحولات و دگرگوني هايش منطبق بر مدعاي اخير است. با يك نگاه گذرا اما پر دقت مي توان دريافت كه بافتهاي شهري و

اجتماعي شهرهاي ايران و به خصوص منطقه فوق ، دستخوش بسياري از اتفاقات به طور خواسته و يا ناخواسته و مثبت يا منفي گشته اند. سنت، مردم، اعتقادات، اقليم، امكانات و ... در طول

دورانهاي مختلف گذشته چهره يك شهر يكدست، متمركز را تصوير كرده است. كه در سايه تمامي همان عوامل بر شمرده شده پاسخگوي تمام جوانب يا لااقل بخش عمده اي از نيازهاي زمان خود بوده

است.

به عنوان مثال سلسله مراتب دسترسي بر اساس مركزيت اماكن عمومي مثل بازار،مسجد جامع، حسينيه ها و حمام و ... شكل گرفته بود و در نهايت به كوچه ها و در بندها و هشتي و حياط و اتاقها

منتهي مي شد، راهكاري بود براي پاسخگويي به تمامي نيازهاي فوق.

اقليم سرد بواسطه سازوكارهاي انديشيده شده توسط معماران و استفاده از مصالح بوم آور، رام گشته بود. مسائل اعتقادي و فرهنگي نيز چه در مقياس بزرگ شهري (مساجد و ...) و چه در مقياس

مسكن شخصي (اندروني و بيروني و ...) به شكل مطلوبي پاسخ داده شده بود براي هر پرسش، پاسخ برازنده تراشيده شده بود در هر زمان براي هر سوالي، جوابي در خور (يا لا اقل قابل قبول)

انديشيده مي شد كه خود پيوستگي دورانها و تحولات آن مورد را رقم مي زد. اين راهكارها و تفكرات پاسخگو را شايد بتوان در زمره پيشرو ترين هاي آن دوران قلمداد كرد. اما بنا به دلائل مختلف (

انقلاب صنعتي و پس از آن عدم كفايت حكام زمان و ...) دوران شكوفايي در تمام عرصه ها به نوعي از دست اين قوم گسيخته شد و به تبع آن مانند مسابقه دوئي كه هميشه چشم ديگران به ما كه در

جلو بوديم دوخته شده بود. حالا چشم به ساق پيشرو سبقت گرفته داريم.

به اين ترتيب ابتكار عمل و انديشه به لحاظ عقب افتادگي ناخواسته از دستمان خارج شده و روز به روز شاهد تغييرات تحولاتي بوديم كه به علت وجود انديشه ها و كارهاي نوي ديگران ما را نيز تحت

تاثير قرار مي داد. اما از آنجا كه تحولات پي در پي و رشد پوياي همه جانبه افكار، انديشه ها، فن اوري و ... يكي از اصول هميشگي دورانها بوده است، بي ترديد هر مملكت و قومي كه به هر علتي

نتواند رشد قابل توجه در زمينه اي مختلف داشته باشد نمي تواند تعيين كننده و تاثير گذار باشد. به عبارتي همزمان باافول تدريجي همه جانبه تواناييها در سرزمين ما و رشد و توسعه جوامع ديگر به

خصوص مغرب زمين، تمام فعاليتها و روابط به طور اعم و فرهنگ و هنر به طور اخص تحت تاثير اين موج ايجاد شده قرار گرفت. به طوري كه با گذشت هرروز، ماه و سال، شاهد كمرنگ شدن

اصالتهاو هويتهاي خويش بوديم. علت نيز كاملا مشخص است، وقتي توان و مايه اصلي به هر علت و دليلي وجود نداشته باشد توانايي مقابله با مايه ها و حرفها و توانهاي شايد بد، اما انديشيده شده نيز

نخواهد بود. مانند بسياري از ورزشها ما نيز در اين شرايط حالت دفاع آن هم از نوع بدش را داشتيم، دفاع بازي كه هر بار بازتر و بازتر مي شد.

بعضا هم اگر مقابله اي مي كرديم كه يا شايد قدرتمان كمتر بوده و شايد چون انديشه خاصي نداشتيم بزودي زود از صحنه خارج شديم به اين شكل در بسياري از زمينه ها ما مصرف كننده توليدات و

ابتكارات ديگران شديم. تجربه و تحقيق نشان داده است كه در طي اين روند خواسته يا ناخواسته ملتهايي از نوع و درجه ملت ما هر جا كه انديشه ها و فكر برتر و طبيعتا عمل مناسب تر در آستين

داشته اند موفق بوده اند. يعني هر جا كه صرفا مصرف كننده بدون تفكر نبوده ايم و در همان زمينه وارداتي انديشه را نيز بكار گرفته ايم، نسبتا موفق بوده ايم چنين جرياني در باب فرهنگ و معني به

ويژه در چند سال اخير بعد از انقلاب اسلامي در كشور خودمان به شكل زاينده اي ديده مي شود. براي مثال درست است كه سينما و فيلم يك مقوله كاملا بيگانه با فرهنگ ماست و ما مبتكر آن نبوده ايم

اما با مختصري انديشه و كار عاقلانه توانسته ايم در سالهاي گذشته (صرف نظر از سالهاي قبل از انقلاب كه خود بافته بوديم) حرفهاي بسياري براي گفتن داشته باشيم و سينمايي را تحت عنوان «

سينماي ايران» در دنيا مطرح كنيم. باشد كه در كليه زمينه هاي فرهنگ ، هنر و .. به جايگاه واقعي خود دست يابيم .

 

 
فرهنگسرا Cultural Center

فرهنگ معماري مدرن به طور سيستماتيك، فضاهاي شهري سنتي مانند خيابان و ميدان را از شهرها حذف كرد و با تفكيك كار بريها بر اساس عملكرد آنها براي هر يك ، يك مجموعه  يا ساختمانهاي

اختصاصي در نظر گرفت. بدين ترتيب، فروشگاههاي كنار خيابانها به فروشگاههاي بزرگ و مراكز خريد، دفاتر قديمي به مجموعه هاي اداري، تماشاخانه ها و گالريها به مجموعه هاي عظيم فرهنگي

نقل مكان كردند. اين نگرش يك بعدي به پاسخگويي به نيازها موجب شد ابنيه مدرن به محفظه هايي براي تعدادي كاربري مشخص از قبيل كتابخانه ، سينما، تئاتر، موزه، گالري و ... تبديل شوند.

اما در سه دهه پاياني قرن بيستم توجه جهانيان به اين واقعيت معطوف شد كه ارتباطات اجتماعي پيچيده اي كه به طور ضمني در بهره وري از كاربريهاي شهري شكل مي گيرند و موجب جاري و

تپيده شدن زندگي شهري مي شوند. به مراتب مهم تر از پاسخگويي صرف به نيازي مشخص به صورت مستقيم و صريح است. تحقيقات بسيار دهه هاي 70 و 80 نشان دادند كه كاربريهاي مهم

فرهنگي اعم از سينما، تئاتر، موزه، اپرا و ... همه درگير بحران اند و نمي توانند مخارج خود را تامين كنند. و علت اصلي اين بحران بي روح بودن و تخصصي بودن بيش از حد اين فضاهاست. اين

تحقيقات نشان دادند كه ايجاد امكانات پيشرفته علمي و تكنولوژي براي پاسخگويي به نياز مردم كافي نيست.

تئوريهاي جديد موزه سازي، كه به ايجاد تغييرات در موزه هاي مهمي چون لوور انجاميد، حاصل تجديد نظر در نگرشهاي رايج نسبت به اين نوع فضاها بودند و در عمل اثبات كردند كه تلفيق

كاربريهاي تخصصي با كاربريهاي جذاب عادي مي تواند در موفقيت يك موزه نقش مهمي ايفا كند.

هم اينك ديگر موزه هاي جديد خواه علمي ، خواه هنري ديگر مكانهايي نيستند كه فقط افراد علاقه مند با اهداف مشخصي به آنها رجوع مي كنند. بلكه فضاهايي براي گذران اوقات فراغت كه در عين

حال آشنايي با اهداف مشخصي به آنها رجوع ميكنند. بلكه فضاهايي براي گذران اوقات فراغت اند كه در عين حال آشنايي مردم را با مضامين حدي و اصلي نيز امكان پذير مي كنند. درواقع، امروزه

تمايل پذيرفته شده در هم آميختن فعاليتهاي فرهنگي و علمي با تفريح، سرگرمي و برخوردهاي اجتماعي است. موزه هاي علمي گالريهاي نقاشي، نمايشگاهها و لابراتوارها، بيش از آنكه به ارائه نمونه

هاي اصل و آزمايشهاي علمي دقيق مورد توجه متخصصان بپردازند. به طور عمده به برنامه هاي آموزشي ـ تفريحي، شبيه سازيهاي بازي گونه، به نمايش گذاردن ماكتها و نمونه هاي بدلي فراوان،

متنوع و سرگرم كننده، اختصاص يافته اند از معروفترين اين نوع مراكز فرهنگي، مركز ژرژپمپيدو و مجموعه فرهنگي دلاويلت است.

چنين بينشي با شرايط جديد پيشرفت علم و تكنولوژي و تنوع و تغييرات سريع در زمينه هاي هنري مطابقت دارد. چرا كه معلومات عمومي علمي يك فرد تحصيلكرده ـ حتي اروپايي ـ عمدتا مربوط به

كشفيات و اختراعات قرن نوزده  است و كمتر كسي از آخرين پيشرفتهاي علم نجوم، فيزيك، رياضيات و ... خبر دارد. فرهنگسراها از اولين نمونه هاي فضاهاي فرهنگي هوشمند براي پاسخگويي به

اين شرايط جديد به شمار مي روند.

فرهنگسرا به عبارتي فضاي واقعي محصور شهري است كه در درون آن كاربريهاي بسيار متنوع و غير همجنس تجاري، فرهنگي، آموزشي، نمايشي و ... در كنار هم قرار مي گيرند؛ محل گذران

اوقات فراغت و محل برخوردهاي اجتماعي و معاشرتهاست، مكاني است براي شركت مردم در توليد فرهنگ، و سرانجام جايي است كه در آن بين شهر و شهروند رابطه اي متقابل و پويا ايجاد مي

شود.

و به همين دليل بر ديگر كاربريهاي تك منظوره و كمابيش منفعل مانند موزه و گالري سنتي برتري دارد. استقبال وسيع ايران به صورت مختص تهران از فرهنگسراها، كه با تاخير زياد نسبت به ديگر

كشورها ولي با سرعت چشمگير ساخته شده اند، حاكي از موفقيت آنها در پاسخگويي به نيازي عيني است. ظاهرا آنها اگر چه از نمونه هاي غربي اقتباس شده اند. كاملا با فرهنگ و روحيه ايراني

تطابق دارند. پيشينه فضاهاي شهري در ايران حاكي از آن است كه ايرانيان بسيار پيش از اروپاييها به محاسن  تلفيق كاربريهاي گوناگون در قالب مجموعه اي واحد پي برده اند. كتابخانه ، مساجد،

مدارس، بازار حسينيه ها و تكايا همواره به عنوان اندامهاي يك ارگانيزم واحد به هم مربوط بوده اند و كاربريهاي عمومي شهر نه به صورت ساختمانهاي مجزاي قرار گرفته در فضاهاي «بيروني»

ميدان و خيابان كه اجزا و درونهاي مجموعه اي بزرگ به شمار مي آمده اند.[1]

 
پيشينه مراكز فرهنگي

اگر بخواهيم به طور كل به موضوع فرهنگ نگرشي داشته باشيم، شايد بتوان نخستين مساجد، حسينيه ها و ميدان ها را به عنوان فرهنگسرا و فرهنگستان هاي اوليه ناميد. مراكز محله و فضاهاي

مذهبي خود به عنوان مكاني در جهت رشد و توسعه ي مذهب و فرهنگ، نقش موثري داشته اند. در اين خصوص احداث ساختمان تكيه ي دولت كه به دستور ناصر الدين شاه در سمت جنوب تالار

الماس در سال 1285 هـ.ق آغاز شد را مي توان اولين بناي مذهبي و به نوعي فرهنگي در ايران است كه تحت تاثير آمفي تئاتر فرهنگي بنيان نهاده شد. قرار داشتن غرفه هاي خواص جهت تماشاي

مراسم در اطراف صحنه وشكل مدور گونه تكيه دولت، درمعماري سنتي ايران سابقه نداشته و اين نوع طراحي به سالن هاي اجراي نمايش و اپرا در فرانسه نظير سالن اپراي پليتر و سالن خانه ي

اپراي پاريس شباهت زيادي دارد. در اين تكيه محل نمايش و اجراي مراسم در فضاي مياني بنا بوده كه حضار و تماشاچيان در گرداگرد سكوي وسط و افراد مشخص در غرفه هاي  داخل بنا مراسم

را تماشا مي كردند. حضور زنان با چادرهاي سياه و روبنده و اجراي مراسم رژه توسط موزيكچيان ملبس به يونيفرم هاي فرنگي و در حال نواختن ادوات موسيقي غربي، همانند طرح خود بنا

همجواري سنت و تجدد در يك زمان و مكان را به نمايش مي گذارد. به مرور زمان، فكر جدا كردن عملكردها مد نظر قرار گرفت و فضاهاي فرهنگي ـ آموزشي در مجموعه هايي جدا از هم تعريف شد.

به طور كلي ميتوان گفت كه فرهنگستان به عنوان يكي از پيامدهاي قرن سيزدهم، در طي دوران هاي مختلف، به عنوان يك فضاي زير بنايي در اشاعه ي فرهنگ ايران فعاليت مي نمود.

فعاليت هاي فرهنگي و هنري در دوره ي پهلوي اول ، بعد تازه اي به خود گرفت. آنچه قبل از آن و در دوره ي قاجار به عنوان فعاليتهاي هنري و يا فرهنگي انجام مي گرفت، هيچ گاه در يك قالب

منسجم سيستماتيك دنبال نشد و اصولا فعاليتي كلاسيك و وسيع در نقش يك تشكيلات فرهنگي و هنري به وقوع نپيوست؛ تلاش هايي كه انجام گرفت، تنها در چندين شخصيت و از جمله كمال الملك

خلاصه مي شد و تمامي آنچه به عنوان ميراث فرهنگي اتلاق مي شد، آن بود كه بين توده ي مردم و تماماً به شيوه ي سنتي ، محلي، سينه به سينه و منحصرا از استاد به شاگرد منتقل مي شد.

نخستين اقدامات به شيوه ي جديد، در دوره ي معاصر، در زمان پهلوي اول به تاثير از فرنگ انجام پذيرفت. اولين فرهنگستان در زمان كابينة فروغي تشكيل شد و فعاليت هايي در زمينة ايجاد واژه اي

جديد مورد احتياج در زبان فارسي و تبديل بعضي لغات بيگانه و عبري به زبان فارسي انجام گرديد. اولين موزه هنرهاي زيبا در سال 1309 براي پيشرفت و رواج هنرهاي زيباي ايران آغاز به كار

نمود وهمزمان با آن ، هنرستان صنايع قديمه نيز افتتاح شد و گروهي از هنرمندان برجسته ايراني براي ترويج و پرورش هنرهاي زيباي باستاني دعوت شدند؛ كه اين هنرستان در رشته هاي مختلف

هنرهاي سنتي، دستي و قديمي ايران، خدماتي ارزنده در زنده نمودن و بازسازي اين هنرهاي فراموش شده انجام داد. فعاليت موزه ايران باستان نيز در سال 1315 هـ. ش آغاز شد و اين موزه در

بخش هاي مختلف (دوران پيش از تاريخ، دوران هاي تاريخي پيش از اسلام، دوره هاي اسلامي، سكه ها و مهره ها و ...) فعاليت خود را شروع نمود.

اين روند ادامه پيدا كرد و به مرور زمان در تمامي نقاط كشور، كتابخانه ها، فرهنگسراها، موزه ها و مكان هايي از اين قبيل تاسيس شدند.

البته آنچه امروزه از يك مركز فرهنگي ـ هنري انتظار داريم، بسيار فراتر از آن چيزي است كه در چند دهه اخير از آن انتظار مي رفت. در آن زمان، مركز فرهنگي، فضايي براي نمايش آثار خلق

شده بود، ولي امروزه بسياري از فعاليتهاي جنبي از قبيل نمايشگاه هاي موقتي، همايش ها، پايگاه هاي اطلاع رساني و ... دركنار آن اضافه شده اند، چرا كه جهان امروز، جهان ارتباطات است و

براي آگاهي از موقعيت خود ضروري است علاوه بر شناسايي دقيق فرهنگ ملي،از ساير رخدادهاي فرهنگي دنيا نيز آگاه بود. اين مراكز با ارزش ترين و پر ثبات ترين عناصر زير بناي ملي در هر

كشور محسوب مي شوند كه بيشترين دانش هاي بالقوه از طريق آنها جمع آوري و ذخيره شده و سپس بازتاب مي يابد.[2]

 
اهميت تاسيسات فرهنگي ـ اجتماعي

رشد شهر نشيني و گذران اوقات فراغت در مناطق شهري امروزه يكي از مباحث پر اهميت در جامعه شناسي شهري و بطور كلي علم جامعه شناسي است. اثر پذيري روابط اجتماعي و بروز

ناهنجاريها در محيط هاي پر جمعيت و به دور از نظارت هاي اجتماعي از ويژگي هاي نقاط شهري است. افزايش آسيب هاي اجتماعي و فرهنگي نظير جرم و جنايت، سرقت و خودكشي، طلاق، عقب

ماندگي فرهنگي و امثال آن روابط مستقيمي با وضعيت هاي نهادي موجود هر جامعه دارد و محروميت از برخي تاسيسات اجتماعي ـ فرهنگي و يا كمبود هاي موجود در اين زمينه خود مهيا گر سوق

طبقات سني، خاصه نوجوانان و جوانان به كج رويهاي اجتماعي در محيط هاي شهري است در اين خصوص تامين مراكز گذران اوقات فراغت جهت تمامي گروههاي سني و اقشار مختلف بصوري

سازنده و مفرح، مانند توسعه مراكز تفريح كودكان و نوجوانان، احداث سالنهاي نمايش و سينماها، كتابخانه هاي عمومي در مراكز شهري و مراكز نواحي، كلوپ هاي تفريحات سالم، مراكز ورزشي و

پاركها، شهر بازي و فرهنگ سراها جهت پر كردن اوقات فراغت و بيكاري جوانان و نوجوانان و افراد ميانسال خانوارهاي شهري از اهميت بسيار زيادي برخوردار ميباشد.

 
ضرورت مجموعه هاي فرهنگي

افزايش جمعيت و رشد و توسعه شهر نشيني طي دهه آينده نيازهاي جديدي را جهت گذران اوقات فراغت و ارتقاء كيفي نيازمنديهاي اجتماعي ساكنان شهر ايجاب مي نمايد و از اينرو با توجه به :

1ـ رشد اجتماعي ـ اقتصادي شهر تحت تاثير برنامه هاي منطقه اي و ملي

2ـ رشد فرهنگي جامعه شهري تحت تاثير روز افزون فرهنگ و آموزش و آشنايي با شيوه زندگي جديد از طريق وسائل ارتباط جمعي

3ـ تاثير متقابل رفتار  اجتماعي گروههاي تحصيل كرده در ساير گروههاي اجتماع شهر

4ـ ارتقاء سطح در آمد و سهولت برخورداري از اوقات فراغت جهت گروههاي مختلف اجتماعي

5ـ چاره جويي جامعه شهري  جهت حل معضلات آسيب هاي اجتماعي خاصه در بين جوانان و نوجوانان

6ـ  توسعه وسايل ارتباط جمعي در سطح ملي، افزايش ميزان چاپ نشريات و مجلات و كتب و فيلم و نوار لزوم بوجود آمدن مكاني جهت پاسخگويي موارد فوق مشهود مي باشد.

 
تقسيم بندي فضاهاي فرهنگي شهر

با توجه به نوع استفاده از فضاهاي فرهنگي مختلف از چند جهت مي توان آنها را دسته بندي و طبقه بندي  نمود كه بتواند جهت دستيابي به اهداف خاص ما را ياري دهد حاكميت فضاي شهري و

ترافيك آن در شهر سبب شده است كه فضاهاي خدماتي مورد نياز در شهرها به محله اي، منطقه اي و شهري تقسيم شوند بنابراين فضاهاي فرهنگي نيز كه جزو خدمات شهري و فضاهاي شهري

عصر جديد مي باشند اين تقسيم بندي را به خود مي گيرند. حال به ويژگي هاي اين فضاها مي پردازيم:
الف ) فضاهاي فرهنگي محله اي

ـ فضاهايي كه در مقياس محله اي عمل مي كنند و خدمات مورد نياز اقشار مختلف همان محله را تامين مي كند.

ـ استفاده از اين فضاها باعث مي شود تا افراد هر محله براي نيازهاي فرهنگي كه هر روز با آن در ارتباط هستند احتياج به طي مسير طولاني و رسيدن به مركز شهر را نداشته باشند كه علاوه بر

صرف وقت وهزينه بر ترافيك شهر نيز افزوده شود.

ـ وجود خدمات فرهنگي محله اي سبب مي شود كه هر محله با خصوصيات خاص خود تعريف شود و بنا به خصوصيات و ويژگي هاي خود خدمات ارائه نمايد كه سبب ايجاد تنوع در نحوه خدمات

رساني محله ها مي شود.

 
ب ) فضاهاي فرهنگي منطقه اي

از فضاي خصوصي محلات كه مي گذري، هر چند محله در شهر ايجاد يك منطقه را مي نمايد كه اين مناطق ممكن است توسط يك خيابان اصلي از هم جدا شوند و يا وجود يك فضاي شهري مانند پارك

و يا .... مناطق را از يكديگر جدا نمايد ولي هر منطقه داراي خصوصيات نزديكتر به يكديگر است و د صورت ايجاد فضاهاي فرهنگي منطقه اي، نياز افراد منطقه تا حدود زيادي تأمين مي شود اين

فضاها داراي خصوصيات زير نيز مي باشند:

ـ اولين خصوصيات فضاهاي فرهنگي منطقه اي اين است كه براي رسيدن به آن لازم به رفتن به مركز شهر و افزودن به ترافيك شهري نيست.

ـ چه بصورت پياده و چه سواره فاصله چندان زيادي را طي نخواهند كرد.

ـ خانواده ها با شناختي كه از اين مراكز در منطقه خود دارند اجازه استفاده فرزندان خود را از اين محل مي دهند. اين فضاها مي توانند شامل كاربريهاي ذيل باشند:

q كتابخانه نوجوانان و جوانان

q نمايشگاههاي آثار

q  فضاهاي بازيهاي كامپيوتري و امثالهم

q  و بسياري از فضاهاي ديگر

 
ج ) فضاهاي فرهنگي شهري

همانطور كه بسياري از فضاهاي خدماتي ، تفريحي، تجاري، ورزشي، ... داراي ويژگي هاي شهري هستند و مردم از تمام شهر براي استفاده از آن به مركز شهر مي آيند در مورد فضاهاي فرهنگي

نيز فضاهايي هستند كه داراي ويژگي هاي شهري هستند و بايد به آن پرداخت.

ذكر اين نكته ضروري است كه اين تقسيم بندي براي كلان شهرها كه جمعيت آنها بيش از يك ميليون نفر است ممكن است تا حدودي تغيير كند ولي اين تقسيم بندي براي شهرهاي بين 20 هزار تا 500

هزار نفر مي تواند جوابگو باشد.

q فضاهايي هستند كه تمام مردم شهر براي استفاده از آن به قسمت مركزي شهر مي آيند.

q مورد نياز تمام مردم شهر مي باشد و ايجاد آن در هر محله يا منطقه معقول بنظر نمي رسد.

q يا جمعيت پشتيبان خود را در محلات و مناطق ندارد و يا از نظر اقتصادي ايجاد چند فضاي يكسان بصرفه اقتصادي نيست و با بودجه هاي شهري مطابقت نمي كند. از فضاهاي فرهنگي مي توان

كتابخانه مركزي، آمفي تئاترها، سينماها، مركز كتاب، ... اسم برد.

 
د ) فضاهاي فرهنگي فرا شهري

فضاهاي فرهنگي فراشهري فضاهايي هستند كه بيشترين مراجعه آنرا كساني تشكيل مي دهند كه از ساكنين شهر نمي باشند يا جزو مسافرين شهر هستند كه به اين شهر وارد مي شوند و توريست شهر

و يا اينكه مسافرين كه از اين شهر عبور مي كنند، ياكسانيكه براي استفاده خاص از اين فضا به اين شهر آمده اند. مانند فضاهاي خاص تاريخي كه براي ديدن آن مسافرين به آنجا مي آيند. يا كتابخانه

هاي خاص و پژوهشي كه پژوهشگران و دانش جويان براي استفاده از كتب آن (كه امكان دارد در ديگر شهرها نباشد) به اين مكانها مي آيند. موزه ها و نمايشگاهها و گالريها نيز از اين دسته مي توانند

ذكر شوند.

با توجه به موارد فوق و امكانات موجود در شهر اين مجموعه جزء فضاهاي فرهنگي شهري مي باشد.

این ساختمان درشمال شرق تهران واقع شده است ودرسال 2012میلادی ساخته شده است.معماران آن ساراکلانتری ورضاصیادیان میباشندوحمیدرضا رزم‌اریا نیز ازمعماران شریک این گروه است.

نام شرکت :دفترمعماری ساخت تداوم پویا 

....................................................................

دراین طراحی سعی شده ساختمان بیننده رابه یادطبیعت بیندازد.پنجره ها به شکل برگ درختان است ودرمعماری داخلی آن نیز سقفها هم تقریبا به شکل قسمتهای شیشه ای نماست.یعنی برجسته وبیرون زده است.

به نظرمی رسداین بنا فراترازیک ساختمان مسکونی باشدو به نظربرخی برای یک ساختمان تفریحی ویاتجاری بهتراست.

این مطلب خلاصه خیلی کوچیکی ازمطلب معماری نیوزبودکه براتون گذاشتم+نظرات خودم.

توضیح کاملش رومیتونیددراین سایت بخونید:http://memarinews.com

لغات کلیدی :ساختمان دانیال_ساراکلانتری_رضاصیادیان

....................................................................

ولی خب هرچی کارفرمابخواهددیگه.دوست داره خونش رویایی وخاص باشه.

میتونه میسازه.دمشم گرم.دم معماراشم گرم.راستی درموردکارفرماشم بایدبگم که خانم نازیلاانصاری است.

..................................................................

عکس های ساختمان مسکونی دانیال

بازی نور و سایه درفضاهای داخلی

خانم دکتر نسرین فقیه، معماری‌ست  نامدار در گستره‌ی جهانیِ معماری و شهرسازی.  دکتر فقیه تحصیلات

معماری را در ونیز، و طراحی محیط را در دانشگاه ییل امریکا به پایان رساند و در دهه‌ی پنجاه هجری شمسی به

ایران آمد. مدیریت طرح تفصیلی شهر اصفهان برای مهندسان مشاور ارگانیک و مدیریت بخش معماری موزه‌ی

هنرهای معاصر تهران، از عمده مسوولیت‌های او در آن دوره بودند. دکتر فقیه در سال 1362 به فرانسه رفت و

فعالیت معماری را در دفتر خود آغاز کرد. در همین دوره بود که مرمت و طراحی داخلی موزه‌ی «اورسی» را به

عهده ‌گرفت. بازسازی گالری‌های گنجینه‌ی دائم ژرژ پمپیدو و مرمت چندین موزه در شهرهای گوناگون، از دیگر

آیتم‌های کارنامه‌ی حرفه‌ایِ پربار او هستند. خانم دکتر فقیه سال 1385 پس از سال‌ها کار در عرصه‌ی جهانی،

دوباره به ایران بازگشت .

منبع:

http://www.iiiwe.com  

فرشید موسوی در سال 1341 در شهر شیراز متولد شد و تا سن 14 سالگی در ایران بسر برد. سپس به انگلستان رهسپار شد و در 18 سالگی به عنوان دانشجوی معماری در دانشگاه داندی (Dundee) بریتانیا پذیرفته شد. بعد از اتمام تحصیل در دانشگاه داندی و یک سال کار در کارگاه ساختمان رنزو پیانو در جنوا، مشغول به تحصیل در مدرسه معماری بارتلت در کالج لندن شد. او در سن ۲۴ سالگی و در هنگام تحصیل برای کسب مدرک کارشناسی‌ارشد معماری در دانشگاه هاروارد، آلخاندرو زائرا پولو، شوهر و همکار آینده خویش را ملاقات کرد.

خانم فرشید موسوی در آخرین موفقیت خود توانست برنده ی مسابقه طراحی مجتمع مسکونی در محله La Défense واقع در حومه غرب پاریس گردد.

موسوی در سال ۱۹۹۱ از دانشگاه هاروارد و با عنوان Professor in Practice of Architecture فارغ‌التحصیل شد و همکاری با زائرا پولو در دفتر کولهاس (Rem Koolhaas) رتردام را آغاز کرد. بعد از دو سال همکاری، آن‌ها با یکدیگر ازدواج کرده و "دفتر معماری خارجی" (FOA) در لندن را راه‌اندازی کردند. آن‌ها در هنگام تاسیس این شرکت، برای تدریس در انجمن معماری در آن شهر به سر می‌بردند.

خانم موسوی به مدت ۸ سال در اتحادیه معماری لندن مشغول به تدریس بود و در این مدت ریاست موسسه معماری فرهنگستان هنرهای زیبا در وین را نیز بر عهده داشت. علاوه بر سرپرستی این فرهنگستان فرشید موسوی بین سال های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵ در این موسسه به تدریس نیز مشغول بود.

از پروژه های حال حاضر خانم موسوی می توان به موزه هنرهای معاصر Celevland آمریکا و همچنین بنای سرای قرآن تهران نیز اشاره کرد.

خانم فرشید موسوی از اعضای موسس شرکت Foreign Office Architects – FOA بود و اين سمت را تا شهريور امسال (1390) بعهده داشت. او پس از مدتی شرکت خصوصی خود را مستقلاً با نام FDA ( Farshid Moussavi Architecture) تأسیس کرد و در اين مسابقه از طرف شركت خصوصي خود شركت كرده است.

این طرح دارای زمینی به وسعت 11،430 مترمربع برای ساختمان سازی است که در این وسعت 7،500 مترمربع به واحد های مسکونی، 2،930 مترمربع واحد های دانشجویی و 1،000 مترمربع به واحد های کوچک فروشگاهی اختصاص داده شده است.

 این پروژه توانسته با طراحی خود دو منطقه la Défense و les Terrasses de Nanterre را به یکدیگر متصل کند و بخش های مختلفی نیز به این مناطق مانند هتل و استادیوم ، اضافه کند.

طرح فرشید موسوی که بصورت احجام باریک باریک روی یکدیگر قرار گرفته اند، دو فضای مسکونی متفاوت با یکدیگر ایجاد کرده است. هر طبقه از این ساختمان در این طرح با یک زاویه مشخص از طبقه زیرین خود دوران یافته است که این چرخش باعث شده تا هر طبقه دارای یک بالکن مسقف (طبقه بالایی سقف آن را تشکیل می دهد)، و یک تراس باز باشد. این فضاهای خارجی مورب ایجاد شده باعث می شوند تا ساکنین از دیدن مناظر زیبای مسیر تاریخی La Grande Axe بی بهره نمانند.

 فضاهای فروشگاهی در این مجموعه طبقه همکف را اشغال خواهند کرد و ده طبقه بالای آن مسکونی بوده که شامل سه طبقه واحد های دانشجویی نیز می باشد.